Adli Sicil ve Adli Sicil Arşiv Kaydı Sildirme

Adli sicil kaydının işlenmesi ve arşiv bilgilerinin kayıtlarda saklanma süreci: Ülkemizde Adli mahkemelerce veya yurt dışında verilmiş olan cezai kararlar; itiraz yolu, istinaf kanun yolu veya temyiz kanun yolu sonrası kesinleştikten sonra kararın infazına geçilmektedir. İnfaz süreci ve sonrasında, belirli süre boyunca adli sicil kaydında bu cezaya ilişkin bilgiler görünmektedir. İnfaz sonrası adli sicil kayıtları arşiv kaydına alınmaktadır.  Lakin infazını çekmiş olduğu cezaların sabıka kayıtlarında veya sonrasında arşiv kaydında gözükmesi dolayısıyla, sosyal ve iş hayatında engeller ve problemlerle karşılaşmaktadır. Cezanın infazına ilişkin bazı görüşler cezanın faili topluma kazandırma olduğu ifade edilmesine rağmen, toplumumuzda sabıkalı kişilere karşı negatif bir bakış açısı, olumsuz değerlendirme olması dolayısıyla topluma kaynaşmakta sosyal yaşantısında ve iş hayatında engeller ile karşılaşmaktadır.

Amacı toplum düzenini korumak olan devlet aygıtının düzenlemeleri, toplumsal düzenin tesisi ile kişi haklarının korunması arasında bir denge olarak Anayasa ve kanunlarca düzenlemeler yapılmıştır.  Bu kapsamda geçmişte suça karışmış vatandaşların ilgi kurumlara başvuru yaparak sicil kayıtlarını sildirebilmektedir.

Sabıka kaydı kişilerin adli geçmişlerinin yer aldığı kayıttır. Sabıka kaydı ifadesi daha çok toplumun geniş kitlelerince kullanılan ve bilinen şeklidir. Hukuk dünyasında ve kamuda adli sicil kaydı olarak ifade edilmektedir. Sabıka kaydında kişilerin kesinleşmiş mahkumiyetleri yazılır. Kesinleşme şerhi tüm yargı yollarının tükendiği veya süresinde bir üst mahkemeye itiraz edilmemiş hükümler için kullanılır.

Bu noktada sabıka kaydına ilişkin iki farklı kayıt türü bulunmaktadır;

• Adli Sicil Kaydı : Cezanın infazına başlanması ve bitmesi sürecinde ki kaydı ifade eder
• Arşiv Kaydı : Cezanın infazı sonrası kanun ve yönetmelikte belirtilen dönemlerde arşiv kaydına alınır

Bu iki kayıt türü aslında birbirinden farklı olmayıp iki farklı aşamayı ifade etmektedir.  Adli sicil kaydının silinmesi için hükmün infazının tamamlanması gerekir. Yani hapis cezası varsa tamamlanması, ertelenmiş hapis cezası varsa erteleme süresinin dolmuş olması gerekir. Ceza infaz edildikten sonra adli sicil kaydı, adli sicil arşiv kaydına alınır.  Sabıka kaydında yer alan cezanın infaz edilmesi ile bu kaydın adli sicilden silinmesi ve tekrar arşivde tutulması arşiv kaydı olarak bilinmektedir.

Adli Sicil Kaydı

Adli Sicil Kaydı Nedir?

Adli sicil kaydı, halk arasında genellikle “sabıka kaydı” olarak bilinir. Kesinleşmiş mahkeme kararlarına dayanarak kişilerin ceza ve güvenlik tedbirlerine ilişkin bilgilerin kaydedildiği bir sistemdir. Bu kayıtlar, kişinin işlediği suçlara ilişkin mahkeme kararlarının kesinleşmesiyle oluşur. Yani, mahkeme tarafından verilen ceza veya güvenlik tedbiri kararının kesinleşmesi gerekmektedir. Kesinleşmeyen mahkeme kararları adli sicil kaydında yer almaz.

Herhangi bir suç nedeniyle verilen ceza veya güvenlik tedbiri kararı, adli sicil kaydına işlenir. Ancak, mahkeme hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı vermişse, bu karar adli sicil kaydına işlenmez. Bu tür kararlar, mahkumiyet olarak kabul edilmemektedir ve ayrı bir sistemde kaydedilirler.

Adli sicil kaydı, Adalet Bakanlığı’na bağlı olan Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü tarafından tutulur. Kişiler, adli sicil kayıtlarına Türkiye’nin resmi e-devlet portalı olan www.turkiye.gov.tr üzerinden erişebilirler. Ayrıca, bulundukları yer adliyelerindeki adli sicil müdürlüklerine bizzat başvurarak da adli sicil kaydını alabilirler. Ancak, başkası adına başvuru yapılacaksa vekaletnamede bu konuda açık bir yetkinin bulunması gerekmektedir.

E-Devlet Üzerinden Adli Sicil Kaydı Nasıl Alınır?

Adli sicil kaydı, günümüzde e devletten oldukça kolay bir şekilde alınabilir. Bu belgeye erişim sağlamak için izlemeniz gereken adımlar aşağıdaki gibidir:

• Öncelikle E-devlete giriş yapmak için PTT kurumlarından şifre almış olmalı veya elektronik imzaya sahip olmalısınız.
• T.C. kimlik numarası ve şifre girişiyle erişim sağlayacağınız panelde, arama butonuna gelerek “Adli sicil kaydı” yazabilirsiniz.
• Bu pencerede karşınıza çıkan “Adli sicil kaydı sorgulama” opsiyonunu seçmeniz istenir.
• Açılan ekranda yer alan bilgilendirme yazısını okumanız ve onay vermeniz halinde “Devam et” sekmesine tıklamalısınız.
• Sorgulamaya esas; ad, soyad, baba adı, anne adı, doğum tarihi ve yeri bilgilerinizin yer aldığı paneli kontrol etmeli, herhangi bir değişiklik varsa “Bilgilerimi Yenile” opsiyonunu seçmelisiniz.
• Bilgilerin hemen altında, sorgulama formunu hangi kuruma ibraz edeceğinizi seçmeli, belgenin neden verileceğine ilişkin beyanı belirtmeli ve açıkça firma adını yazmalısınız.
• Seçeceğiniz kurum türleri; resmi, özel veya yabancı ülke (tercümeli) olacak şekilde üçe ayrılır. Kuruma göre belgenin neden verileceğine dair maddeler açılır pencerede görünecektir.
• Kurum adını açıkça yazmanız ardından “Devam et” sekmesine tıklayarak ilgili dokümana ulaşmanız mümkündür.

Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü uyarınca merkez veri tabanındaki bilgilere E-devlet üzerinden erişim sağlamanın belirli şartları mevcuttur. Bu şartlar, sorgulama sayfasında açıkça belirtmiş olup aşağıdaki gibidir:

• Vatandaşlar, 24 saat içerisinde en çok 4 kez belge oluşturma talebinde bulunabilir.
• Oluşturulan belgenin çıktısını istediğiniz kadar almanız ve aynı özellikleri haiz kurumlar için kullanmanız mümkündür.
• Belgenin ne için kullanılacağı bilgisi, kurumların taleplerine ilişkin bir doküman oluşturulması adına mühimdir. Bu nedenle yanlış veya eksik bilgi vermemeye dikkat etmelisiniz.
• Oluşturulan doküman, belge üzerinde mevcut olan “Barkod Numarası” ve “T.C. Kimlik Numarası” ile paylaştığınız kurum, kuruluş veya kişiler nezdinde “Adli Sicil Doğrulama” hizmetiyle görüntülenebilir.
• Tercüme edilmiş sorgulama sonuçlarına ulaşmak için kurum penceresinde “Yabancı Ülke” seçeneğini tercih etmeli ve E-devlet sisteminin sunmuş olduğu dil seçeneklerinden birini belirlemelisiniz.
• Karşınıza çıkan kayıtta hatalı olduğunu düşündüğünüz bilgi olması halinde öncelikle mahalli adli sicil bürosuna müracaat etmeli, sonuç alamamanız halinde Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğüne başvuruda bulunmalısınız.

Bu şartlara dikkat ederek ve yukarıdaki adımları izleyerek farklı kurumlara ibraz edebileceğiniz dokümanların çıktısını alabilirsiniz. E-devlet panelinde açılan form için; gönder, indir ve yazdır seçenekleri mevcuttur. Böylece yapmak istediğiniz işlemi sadece resmî web sitesini kullanarak kolaylıkla gerçekleştirebilirsiniz.

DİKKAT : Günümüzde birçok işlem online olarak tamamlansa da e-devlet üzerinden talepte bulunamayan kişiler, yaşadıkları bölgede yer alan adli sicil bürolarına müracaat edebilirler.

Adli Sicil Kaydı Silinmesi Şartları

• Cezanın İnfaz Edilmesi: Adli sicil kaydı, verilen cezanın infaz edilmesinden sonra arşiv kaydına taşınır. İnfaz edilen cezanın ardından adli sicil kaydı otomatik olarak arşiv kaydına taşınır.
• İlgilinin Ölümü: Adli sicil kaydı, ilgili kişinin ölümü üzerine silinir. Ölüm durumunda, adli sicil kaydı artık geçerli olmaz ve silinir.
• Suçun suç olmaktan çıkması: Eğer suç, ilgili ülkenin yasalarıyla artık suç olmaktan çıkarılmışsa, adli sicil kaydı talep aranmaksızın tamamen silinir.

• Kanun Yararına Bozma, Yeniden Yargılama Sonucunda Beraat veya Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı: Kanun yararına bozma veya yeniden yargılama sonucunda verilen beraat veya ceza verilmesine yer olmadığı kararının kesinleşmesi halinde, önceki mahkumiyet kararına ilişkin adli sicil ve arşiv kaydı tamamen silinir.

• Akıl Hastalığı Nedeniyle Hükmedilen Güvenlik Tedbirlerinin İnfazının Tamamlanması: Akıl hastalığı nedeniyle hükmedilen güvenlik tedbirlerine ilişkin kayıtlar, infazının tamamlanmasıyla tamamen silinir.

Bu şartların sağlanması durumunda adli sicil kaydı silinir ve ilgili kişinin geçmiş suç kaydı temizlenmiş olur.

E-Devlet Üzerinden Adli Sicil Kaydı Silme ve Düzeltme Talebi

Adli sicil kaydı sildirme e devlet üzerinden yapılabilse de öncelikle kişilerin sabıka kaydını sorgulaması ve bilgilerin hatalı olduğundan emin olması gerekir. Daha sonra izlenmesi gereken adımlar aşağıdaki gibidir:

• E-devlet sistemine erişim sağlamanız ardından arama butonuna gelerek “Adli Sicil Kaydı” yazabilirsiniz. Burada karşınıza çıkan “Adli Sicil Kaydı Silme ve Düzeltme” yazılı kısmı seçmelisiniz.
• Açılan sayfada Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünün veri tabanında mevcut olan kayıtların; düzeltilmesi, silinmesi veya arşive alınmasını talep etmeniz mümkündür.
• Eğer son 1 yıl içerisinde böyle bir başvuruda bulunduysanız açılan ekranda kayıtları görüntülemeniz mümkündür. Yeni başvuru oluşturmak için sayfanın sağ üst köşesinde yer alan opsiyonu seçmeniz gerekir.
• Açılan ekranda talebe ilişkin şartlar ve kurallar karşınıza çıkacaktır. Şartları kabul ederek “Devam” butonuna tıklayabilirsiniz.
• Onay vermeniz halinde talebiniz ilgili kurumlara iletilmekte, 60 gün içerisinde tarafınıza e-posta veya SMS yoluyla bilgi verilmektedir.

Bunun için linke tıklayınız: https://www.turkiye.gov.tr/adalet-adli-sicil-silme-ve-duzeltme-talebi

DİKKAT : Eğer adli sicil kaydı sildirme sayfasında herhangi bir kaydınız olmadığı yönünde bildirim alıyorsanız E-devlet üzerinden işlem yapmanız mümkün değildir.

Adli Sicil Kaydı Sildirme Nasıl Yapılır?

Adli Sicil Kaydı Sildirme suç tipine göre değişiklik göstermektedir ve çeşitli sürelere tabidir. Bu süreler infazdan itibaren 5 yıl,15 yıl ve 30 yıl olarak değişiklik göstermektedir. Bu durum Adli Sicil Kanunu madde 12’de şu şekilde ifade edilmiştir:

Anayasanın 76 ncı maddesi ile Türk Ceza Kanunu dışındaki kanunlarda bir hak yoksunluğuna neden olan mahkûmiyetler bakımından kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren;

• Yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması koşuluyla 15 yıl geçmesiyle,
• Yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması koşulu aranmaksızın 30 yıl geçmesiyle,
• Diğer mahkûmiyetler bakımından kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren 5 yıl geçmesiyle silinir.

Burada dikkat edilmesi gereken husus TCK dışındaki başka kanunlarda hak yoksunluğuna neden olan mahkumiyetlerdir. Bunu bir örnekle açıklamak gerekirse: Kişinin Anayasa 76’da sayılmayan basit yaralama suçundan 1 yıldan fazla hüküm aldığını varsayalım normalde bu kaydın infazın tamamlanmasından itibaren 5 yıl içerisinde silinmesi beklenirken, Siyasi  Partiler Kanunu göre 1 yıldan fazla hapis cezası almak aday olmaya engeldir maddesi yüzünden bir hak kaybına yol açtığı için örneğimizdeki basit yaralama suçunun silinmesi 15 yıllık ve 30 yıllık süreye tabi hale gelmektedir. İşte bu yüzden Adli Sicil Kaydı Sildirme teknik bilgi gerektirmektedir.

15 yıllık ve 30 yıllık süre ayrımını açıklayacak olursak burada memnu hakların iadesi kavramı karşımıza çıkmaktadır. Memnu yani yasaklanmış hak iadesi kararı alındığı takdirde infazdan itibaren 15 yıl geçmesi üzerine arşiv kaydı silinir. Memnu hakların iadesi kararı alınmazsa da 30 yıl içerisinde adli sicil arşiv kaydı silinir. Memnu hakların iadesi kararı cezayı veren mahkeme tarafından verilmektedir.

Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğüne bizzat veya vekil aracılığıyla başvurmak gerekmektedir Yaklaşık 2 aylık bir  süre içerisinde Adli Sicil İstatistik Genel Müdürlüğü’nden başvuruya ilişkin cevap, başvuru sahibine tebliğ edilmektedir.

Adli Sicil Arşiv Kaydı

Adli Sicil Arşiv Kaydı Nedir?

Adli sicil arşiv kaydı; hükmün infazının tamamlanması halinde yerine getirilen cezanın kaydının tutulduğu bir sistemdir. Örneğin, hapis cezasının yerine getirilmesi, erteleme söz konusu ise erteleme süresinin dolması, para cezası verilmişse ödenmiş olması halinde, sabıka kaydında yer alan bilgiler, arşive aktarılır.

Arşiv kaydının dokümanları genel olarak kamu kurum ve kuruluşları tarafından incelenir. Kişinin tüm zamanlara dair cezaları ve bu cezaların infazının tamamlanmış olduğunu gösteren belgeler, bazı başvurularda önem arz etmektedir.

Arşiv kaydının kontrol edilmesine neden olan süreçler aşağıdaki gibidir:

• Ehliyet Alma
• Silah Ruhsatı Alma
• Kamu Kurumlarına İş Başvurusunda Bulunma
• Siyasi Parti Adaylığı
• Kamu Görevi Niteliğinde Çalışan Özel Sektörlere İş Başvurusunda Bulunma

Bu belgeler kişiler hakkında özel bilgiler içerdiği için kimlerin görebileceği Adli Sicil Kanunu kapsamında düzenlenmiş olup 10. maddede açıkça belirtilmiştir. Buna göre;

• Sabıka Kaydı Bulunan Kişinin Kendisi,
• Kişinin Özel Bir Yetkiyle Yetkilendirilmiş Vekili,
• Hâkim ve Savcı (Soruşturma veya Kovuşturma Kapsamında Olmak Kaydıyla),
• Yetkisi Olan Seçim Kurulları,

Gerekli görüldüğü takdirde kamu kurum ve kuruluşları, bu belgeleri görme hakkına sahiptir.

Yukarıda yer alan kişi ve kurumlar dışında arşiv kayıtlarının görüntülenmesi mümkün değildir. Bu nedenle bir kişinin işlemiş olduğu suça dair; verilen ceza, tarihi, hangi mahkeme tarafından ceza verildiği, uygulanan kanun maddeleri, cezanın kesinleşme tarihi, infaza ilişkin indirimler veya ağırlaştırıcı hükümler, belirli istisnalar dışında gizli tutulur. Arşive kaydedilen bilgilere erişim sağlamak isteyenler, E-devlet sistemi üzerinden bu belgeleri görüntüleyebilir.

Adli sicil arşiv kaydını görüntülemek için E-devlet sistemine giriş yaparak “Adli Sicil Kaydı Sorgulama” ekranına erişim sağlayabilirsiniz. Açılan sayfada, belgenin hangi kuruma, hangi sebeple ibraz edileceğine dair bilgileri doğru bir şekilde girmeniz önemlidir. Arşiv kaydı ekranına ulaştıktan sonra belgeyi gönderebilir veya çıktısını alabilirsiniz.

İş başvurularında adli sicil arşiv kaydının talep edilmesi sadece bazı kurumlara tanınan bir haktır. Kamu kurum ve kuruluşları veya kamu görevi niteliğinde çalışan özel sektörler dışında diğer işletmelerin, sizlerden arşiv kaydı talep etme hakkı yoktur. Böyle bir taleple karşılaşmanız halinde mutlaka bir avukata danışmalı, belgenin çıktısını doğrudan karşı tarafa vermemelisiniz. Kişisel ve özel bilgiler içeren bu dokümanlar, hâkim ve savcılar tarafından dahi belirli durumlarda görüntülenebilir.

Adli sicil kaydının silinmesiyle arşive kaydının silinmesi, genel olarak aynı eylem gibi düşünülür ancak birbirinden son derece farklıdır. Aslında sabıka kaydınız, hükmün infazının yerine getirilmesi halinde arşive atılır ve burada muhafaza edilmeye devam eder.

Arşiv kaydını sildirmek isteyen vatandaşların, farklı bir başvuru yolu izlemesi gerektiği gibi suç tipine göre değişen süreler söz konusudur. Arşiv kaydı sildirme için başvurular, günümüzde E-devlet sistemi üzerinden yapılabilse de mutlaka alanında uzman bir avukattan bilgi alınmalıdır.

Hangi suçun hangi zaman zarfında silinebileceğine dair bilgi sahibi olduktan sonra müracaatı da yine bir avukatla birlikte yapmanız daha makuldür. Hükmün infazı yerine getirilmiş ve buna dair bilgiler sabıka kaydında silinmiş olsa da bazı kişiler, arşiv kayıtlarının da temizlenmesini ister. Bu bağlamda vatandaşlara arşiv kayıtlarını da sildirmek için başvuru yolu açılmıştır. Ancak doğrudan temizlenmesi mümkün olmadığı için belirli süreleri doldurmuş olmak gerekir.

DİKKAT : İş başvuruları sırasında özel sektör genellikle sadece adli sicil kaydı ister. Arşiv kaydı istemez.

Arşiv Kaydının Silinmesi Şartları

Arşiv Kaydının Silinme Süresi: Arşiv kaydına taşınan cezalar için silinme süresi, Türk Ceza Kanunu dışındaki kanunlarda hak yoksunluklarına neden olan suçlar için 15 yıl, diğer suçlar için 5 yıldır. Bu süreler, cezanın arşive taşınmasından itibaren başlar.

Memnu Hakların İadesi Kararı: Türk Ceza Kanunu dışındaki kanunlarda hak yoksunluklarına neden olan bir suç için cezanın tamamlanmasından ve infazından sonra ilgili kişinin müracaatı ile memnu hakların iadesi kararı verilmişse, cezanın arşive taşınmasından itibaren 15 yıl geçtikten sonra arşiv kaydı silinir.

Memnu Hakların İadesi Kararı Alınamamış Suçlar: Memnu hakların iadesi kararı alınamamış suçlar açısından ise suçun arşive taşınmasından itibaren 30 yıl geçtikten sonra arşiv kaydı silinir.

Adli Sicil Kaydı Sildirme Nasıl Yapılır?

• Adli sicil kaydı sildirme işlemi yapabilmek için öncelikle üstte belirtilen şartları taşıyıp taşımadığınız kontrol edilmelidir. Üstte belirtilen şartları taşıyorsanız adli sicil kaydı sildirme işlemi yapabilirsiniz.
• Adli sicil kaydı sildirme için kişilerin Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğüne bizzat veya avukat aracılığıyla başvuruda bulunması gerekir.
• Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğüne aşağıda örneğini paylaştığımız dilekçeyi doldurarak başvurmanız gereklidir. Kurum başvurunun neticesinde adli sicil kaydı sildirme işlemine uygun olup olmadığına karar verecektir.
• Karar vermeden önce adli sicil kaydınızda belirtilen ceza dosyanız mahkemeden talep edilir.
• Mahkeme dosyanız kuruma geldikten sonra incelenir ve karara bağlanır.
• Adli sicil kaydı sildirme şartları oluşmuş ve eksik evrak bulunmuyor ise adli para cezasına ilişkin kayıt adli sicilden silinir.

Adli Sicil ve Arşiv Kaydının Sildirme Dilekçesi Örneği

Adli Sicil ve Arşiv Kaydının Silinmesi Dilekçe Örneği aşağıdadır. Dilekçe PTT vasıtasıyla iadeli taahhütlü bir şekilde “Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü Adres: Devlet Mahallesi, Vekaletler Caddesi, 06420 Çankaya/Ankara” adresine gönderilmelidir.

Bu konu hakkında daha detaylı bilgi edinmek için “Adli Sicil ve Arşiv Kaydının Silinmesi Dilekçesi Örneği” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.

Bu konu hakkında daha detaylı bilgi edinmek için “Adli Sicil ve Adli Sicil Arşiv Kaydı Sildirme İle İlgili Sıkça Sorulan Sorular” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.

Sonuç

Ülkemizde adli sicil kaydı girilmesi ve arşiv kaydı tutulması halen sistematik ve iyi işleyen bir yapıda olmadığından bu kayıtlara dair çoğunlukla dilekçe ile talepte bulunulmasıyla sonuç alınabilmektedir. Aksi takdirde özellikle uygulamada iş başvurularında, sabıka kaydı istenen bazı iş ve işlemlerde kişilerin mağdur edilmeleri söz konusu olabilmektedir. Bu sebeplerle adli sicil ve arşiv kaydı silinmesi için bizimle İLETİŞİM geçiniz.