Tevdi Mahalli Tayini Davası

Tevdi Mahalli Tayini (Ödeme Yeri Belirlenmesi) Davası kiracının kirayı yatırmak isteyip yatıramaması durumunda açılmaktadır. Bazı ev sahipleri kiracıyı temerrüde düşürmek amacıyla banka hesabını kapatmakta ya da kirayı almaktan kaçınmaktadırlar.

Uygulamada, özellikle kiralayanın konutta ödemeli olarak gönderilen kira parasını almaktan imtina etmesi halinde ve kiracının talebi üzerine Sulh Hukuk Mahkemeleri tarafından evrak üzerinden yapılan basit incelemeyle tevdi mahalli tayini kararı verilir. Basit yargılama usulüne tabi olması nedeniyle duruşma yapılmadan dosya üzerinden karar verilmektedir.

Tevdi Mahalli Tayini (Ödeme Yeri Belirlenmesi) Türk Borçlar Kanunu’nun 107. maddesine göre “Alacaklının temerrüde düşmesi durumunda borçlu, hasar ve giderleri alacaklıya ait olmak üzere, teslim edeceği şeyi tevdi ederek borcundan kurtulabilir. Tevdi yerini, ifa yerindeki hâkim belirler. Bununla birlikte ticari mallar, hâkim kararı olmadan da bir ardiyeye tevdi edilebilir.” şeklinde belirtilmektedir.

Yine Türk Borçlar Kanunu’nun 107. maddesinin 2. fıkrasına göre “Tevdi yerini, ifa yerindeki hâkim belirler. Bununla birlikte ticari mallar, hâkim kararı olmadan da bir ardiyeye tevdi edilebilir.” Söz konusu hükme göre tevdi kararı verecek mahkeme ifa yerindeki Sulh Hukuk Mahkemesi’dir.

Tevdi Mahalli Nedir?

“Tevdi Mahalli”, bir borcun veya ödemenin yerini belirlemek için kullanılan bir terimdir. Bu terim genellikle kira ödemeleri gibi ödemelerde ortaya çıkar. Tevdi mahalli tayini, kiracının kira bedelini ödeyeceği yerin mahkeme kararıyla belirlenmesini ifade etmektedir.

Tevdi Mahalli Tayini (Ödeme Yeri Belirlenmesi) Davasının Hukuki Dayanağı

Tevdi Mahalli Tayini Türk Borçlar Kanunu’nun 107. Maddesinde “Alacaklının temerrüde düşmesi durumunda borçlu, hasar ve giderleri alacaklıya ait olmak üzere, teslim edeceği şeyi tevdi ederek borcundan kurtulabilir.” hükmü ile düzenlenmiştir.

Türk Borçlar Kanunu’nun 107. maddesinde yer alan Tevdi Mahalli Tayini Davası Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 382. maddesinde sayılan çekişmesiz yargı işlerindendir.

Türk Borçlar Kanunu’nun 107. Maddesinde yer alan düzenlemeye göre, konusu maddi bir edim olan şeyin teslimine ilişkin edimlerde alacaklının temerrüdü halinde borçlu, bu şeyi tevdi ederek borcundan kurtulabilmektedir. Fakat yapma ve yapmama borçlarında tevdi mahalli tayini yoluna gidilememektedir. Tevdi edilecek şeyin taşınır nitelikte ve maddi olarak bir miktar ve niteliği itibariyle borçlanılan edime uygun olması gerekmektedir. Tevdiinin doğru yapılması halinde borçlu edimi alacaklıya ifa etmemekle birlikte sanki edimi alacaklıya ifa etmiş gibi borcundan borcun ferilerinden yan edimleriyle birlikte kurtulmaktadır. Fakat Türk Borçlar Kanunu’nun 109. maddesinden hareketle alacaklı henüz kabul beyanında bulunmaz veya edimi teslim almadığı sürece borçlu tevdii ettiği edimi her zaman geri alabilmektedir. Bu durumda ise borç tüm ferileriyle birlikte yeniden doğmaktadır.

Tevdi Mahalli Tayini Davasında Arabuluculuk

Diğer Kira Davalarının (Kira Tespit Davası, İhtiyaç Nedeniyle Tahliye Davası Vb..) aksine Tevdi Mahalli Tayini Davası öncesi arabuluculuğa gitmek zorunlu bulunmamaktadır. Bu sebeple arabuluculuğa gitmeden dava açılabilmektedir.

Görevli ve Yetkili Mahkeme Neresidir?

Tevdi Mahalli Tayini Davasında görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemeleri’dir. Bu davada yetkili mahkeme ise uyuşmazlık konusu taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir. Tevdi mahallinin tayini davası, diğer kira uyuşmazlıklarına göre daha hızlı çözümlenir. Tevdi mahalli tayini davasında karara itiraz edilebilir. Bu durumda mahkeme istinaf incelemesi için dosyası Bölge Adliye Mahkemesine gönderir. Bölge Adliye Mahkemesince verilen karar kesin olup temyiz kanun yolu kapalıdır. İstinaf başvurusu süresi ise 2 haftadır ve bu süre ilk derece mahkemesi kararının muhataba tebliği ile başlamaktadır.

Bu konu hakkında daha detaylı bilgi edinmek için “Tevdi Mahalli Tayini Dilekçesi Örneği” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.

DİKKAT : Tevdi Mahalli Tayini Davası açılırken Değişik İş olarak açılmalıdır. Değişik iş dosyası; Mahkemelerin esasına girmediği ancak hâkim kararı gerektiren talep ve işlemlerle ilgili kararlar verdikleri dosyaların ortak adıdır.

Tevdi Mahalli Tayini Şartları

Tevdi Mahalli Tayini sürecinin başlatılabilmesi için belirli şartların sağlanması gereklidir.

1. Ev Sahibinin Temerrüde Düşmesi : Kiracı, kira ödemelerini yapmak istemesine rağmen ev sahibi tarafından kabul edilmezse veya ödemeyi almayı reddederse, ev sahibi alacaklı temerrüdüne düşmektedir.
2. Belirsizlik Durumu : Kiracının kira ödemelerini nereye yapacağı konusunda belirsizlik yaşadığı durumlarda da tevdi mahalli tayini başvurusu yapılabilir. Örneğin, ev sahibi banka hesabını kapatmış veya kiracının kira ödemelerini kabul etmeyi reddetmiş olması gibi.
3. Kira Borcunun Vadesinin Gelmiş Olması

DİKKAT : Mal sahibi, kira bedelini hesabına gönderdiğiniz halde geri gönderiyorsa mahkemeden değişik iş kararıyla tevdi mahalli istemeden önce PTT aracılığı ile kapıda ödeme istemli gönderi yapma zorunluluğu bulunmaktadır.

DİKKAT : Ev sahibinin evin anahtarını teslim almak istememesi de bu duruma dahildir. Evi boşaltan kiracı ev anahtarını teslim etmek istemesi üzerine evin sahibinin anahtarı almaktan kaçınması durumunda da kiracı tevdi mahalli tayini talep edebilecektir.

Sonuç

Ev sahibinin kirayı almaması durumda açılan tevdi mahalli tayini davasında gerekse diğer kira davalarında usul ve esasa ilişkin kuralların titizlikle takip edilmesi gerekmektedir. Bu sebeple hak mağduriyetine yol açılmaması için bizimle İLETİŞİM geçiniz.