Yağma Suçu ve Cezası

Yağma suçu; bir kişinin, başka bir kişinin can güvenliğine, vücut bütünlüğüne, cinsel dokunulmazlığına yahut malvarlığı değerlerine büyük bir zarar vereceğine yönelik tehdit veya cebir kullanarak o kişinin sahip olduğu malvarlığı değerlerini zorla kendi sahipliğine geçirmesidir.

Yağma suçu yani halk arasındaki tabirle gasp suçu, ciddi sonuçlar doğuran ve yüksek cezai yaptırımları olan bir suçtur. Bu suçun basit şekli TCK 148’de, nitelikli hali TCK 149’da, teşebbüs ve pişmanlık durumları ise TCK 150 kapsamında açıkça belirtilmiştir.

Yağma Suçunun Cezası Nedir?

Yağma suçu; 3 madde halinde 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 148 ve 150. Maddeleri arasında düzenlenmiştir. Yağma suçunun temel halinin cezası, Türk Ceza Kanunu’nun 148. maddesinin 1. fıkrasında da belirtildiği üzere, 6 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası verilir. TCK m. 149 hükmünde nitelikli yağma suçunun cezası ise 10 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası olarak belirlenmiştir. Bununla birlikte yağma suçu ile birlikte kasten yaralama suçunun neticesi sebebiyle ağırlaşmış hallerinden birisi gerçekleşirse aynı zamanda kasten yaralama suçuna ilişkin hükümler uygulanacaktır. Bununla birlikte hukuki ilişkiye dayanan alacağı tahsil etmek için kişinin tehdit veya cebir uygulanması halinde ancak tehdit ve yaralama suçuna ilişkin hükümler uygulanacaktır. Bununla birlikte yağma suçunun üzerinde işlendiği malın değerinin az olması halinde verilecek ceza üçte birden ikide bire (yarıya) kadar indirilebilir.

• TCK 148 Basit Hali Cezası : 6 yıldan 10 yıla kadar hapis para cezası
• Yağma Suçunun Nitelikli Halinin Cezası : 10 yıldan 15 yıla kadar hapis para cezası
• Yağma Suçunda Daha Az Cezayı Gerektiren Haller : Verilecek ceza üçte birden yarıya kadar indirilebilir

Yağma Suçunun Temel Halinin Cezası: Türk Ceza Kanunu’nun 148 Maddesinde yer alan Yağma suçunun temel hali düzenlenmiştir. Yasa hükmüne göre, Yağma suçu işleyen bir kişiye verilecek ceza 6 yıldan 10 yıla kadar hapis cezasıdır. Yağma suçunun temel halinin cezası, Türk Ceza Kanunu’nun 148. maddesinin 1. fıkrasında da belirtildiği üzere, bir başkasını, kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden ya da malvarlığı itibarıyla büyük bir zarara uğratacağından bahisle tehdit ederek veya cebir kullanarak, bir malı teslime veya malın alınmasına karşı koymamaya mecbur kılmak şeklinde işlenir. Hakim somut olayın özelliklerine ve suçun işleniş şekline göre TCK’nun 61. maddesinde öngörülen hususları da göz önünde bulundurarak alt ve üst sınır arasında temel cezayı belirleyip uygulayacaktır.

Yağma Suçunun Nitelikli Halinin Cezası: TCK’nın 149’uncu maddesinde belirlenen nitelikli yağma suçunu işleyen kimselere ise 10 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası verilecektir. Sanığın eyleminin TCK’nın 149’uncu maddesinin hangi bendine girdiğinin, Yargıtay denetimine olanak verilmesi açısından, kararda mutlaka gösterilmesi gerekmektedir. Yağma suçunun unsuru olan cebirin gerçekleştirilmesi sırasında, kasten yaralama suçunun neticesi sebebiyle ağırlaşmış halinin gerçekleşmesi durumunda TCK’nın 87’inci maddesi de ayrıca uygulanacaktır. Yağma suçunun nitelikli halleri birçok şekilde işlenebilir. Bunlar, suçun silahla işlenmesi, kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle işlenmesi, birden fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi, yol kesmek suretiyle ya da konutta, işyerinde veya bunların eklentilerinde işlenmesi, beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı işlenmesi, var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak işlenmesi, suç örgütüne yarar sağlamak maksadıyla işlenmesi, gece vakti işlenmesi şeklinde sıralanmaktadır.

Yağma Suçunda İndirim Halleri: Yağma suçunun konusunu oluşturan malın değerinin azlığı durumunda faile verilecek ceza, üçte birden yarıya kadar indirilebilecektir. Malın değerinin azlığına rağmen, hakim gerekçe göstererek indirim yapmayabilecektir. Burada uygulanan azami miktar 1/2 iken, asgari miktar 1/3’tür. Yağma suçunun bir hukuki ilişkiye dayanan alacağın tahsili amacıyla gerçekleştirilmesi durumunda suçun zorlama unsuru tehdide yönelik ise, TCK’nın TCK’nın 106’ıncı maddesinde bu eyleme uyan fıkra uygulanacak, yağma suçunun zorlama unsuru cebire yönelik ise, TCK’nın 86’ıncı ve 87’inci maddelerine göre belirlenecek ceza aynı Yasanın 108’inci maddesi gereğince arttırılarak hükmolunacaktır. Fail kovuşturma başlamadan önce; aldığı malı geri verir veya mağdurun uğradığı zararı tazmin ederse, TCK’nın 168/3’üncü maddesi gereğince verilecek ceza 1/2 oranında, malın iadesi veya tazmin kovuşturma başladıktan sonra ve fakat hüküm verilmeden önce gerçekleştirilirse, verilecek cezadan 1/3’e kadar indirilecektir. Burada yapılacak indirim en fazla 1/3’tür.

Yağma Suçunun Tüzel Kişiler Tarafından İşlenmesi: Bu suçun bir tüzel kişinin faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde TCK’nın açık hükmü gereğince, tüzel kişilere özgü güvenlik tedbiri uygulanır. Bu güvenlik tedbirleri, faaliyet izninin iptali ve müsaderedir. Aynı suç mağdurları ile ilgili yurtdışında yargılama yapılmış ise yurtdışında infaz edilen tutukluluk ya da hükümlülük varsa Türkiye’de verilen cezadan mahsup gerekir. Yağma suçunun ise tüzel kişiler tarafından işlenmesi mümkün değildir.

Yağma Suçunun Cezayı Artıran Nitelikli Haller ve Cezaları

Yağma suçunda cezayı artıran 8 adet nitelikli hal bulunmaktadır. Bu nitelikli hallerden birinin veya birkaçının gerçekleşmesi halinde fail hakkında hükmolunacak cezanın miktarı arttırılır. Yağma suçunun nitelikli halleri TCK 149’da düzenlenmiştir.  

TCK 149’e göre ; ‘’Yağma suçunun; a) Silahla, b) Kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle, c) Birden fazla kişi tarafından birlikte, d) Yol kesmek suretiyle ya da konutta, işyerinde veya bunların eklentilerinde, e) Beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı, f) Var olan veya varsayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak, g) Suç örgütüne yarar sağlamak maksadıyla, h) Gece vaktinde İşlenmesi halinde, fail hakkında on yıldan onbeş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.’’

Yağma Suçunun Cezayı Azaltan Nitelikli Haller ve Cezaları

Yağma suçunun cezayı azaltan 2 adet nitelikli hali bulunmaktadır. Bu haller, TCK m.150 hükmünde düzenlenmiştir. 

TCK Mad.150’e göre ; “(1) Kişinin bir hukuki ilişkiye dayanan alacağını tahsil amacıyla tehdit veya cebir kullanması halinde, ancak tehdit veya kasten yaralama suçuna ilişkin hükümler uygulanır. (2) Yağma suçunun konusunu oluşturan malın değerinin azlığı nedeniyle, verilecek ceza üçte birden yarıya kadar indirilebilir.”

Yağma Suçunda Yetkili ve Görevli Mahkeme

5235 Sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri İle Bölge Adliye Mahkemeleri Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkındaki Kanunun 12. Maddesine göre Ağır Ceza Mahkemesinin görevleri kapsamında Türk Ceza Kanunun 148. maddesinde yer alan yağma suçu sayılmış olup bu kapsamda yağma suçu Ağır Ceza Mahkemesinin görev ve yetkisi dahilindedir.

5235 Sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri İle Bölge Adliye Mahkemeleri Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkındaki Kanunun 14. Maddesine göre “Mahkemelerin görevlerinin belirlenmesinde ağırlaştırıcı veya hafifletici nedenler gözetilmeksizin kanunda yer alan suçun cezasının üst sınırı göz önünde bulundurulur”. Hükmüne yer verilmiştir. Her ne kadar Yağma suçunu  cezası 6 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası ise de aynı kanunun 12 maddesinde de sayılması nedeniyle yağma suçunda görevli ve yetkili mahkeme Ağır Ceza Mahkemesidir.

5271 Sayılı Ceza Muhakemeleri Kanunun 12 Maddesine göre davaya bakmak yetkisi suçun işlendiği yer mahkemesi yetkilidir.

Yağma Suçu ile Hırsızlık Suçu Arasındaki Fark

Sıklıkla karıştırılan iki suç olan gasp suçu ile hırsızlık suçu arasında temel bir fark vardır: cebir ve tehdit kullanımı.

Hırsızlıkta genellikle gizlilik ve mağdurun rızası olmadan malın çalınması söz konusudur. Oysa yağmada mağdurun iradesi cebir veya tehditle etkisiz hale getirilmiştir. Bu fark, suçun nitelendirilmesini ve verilecek cezanın ağırlığını doğrudan etkiler.

Yağma Suçu Zamanaşımı, Şikayet Süresi ve Etkin Pişmanlık 

Yağma (gasp) suçu ve suçun nitelikli halleri için öngörülen dava zamanaşımı süresi, suçun işlendiği tarih itibariyle 15 yıldır. Suçun işlendiği tarihi takip eden 15 yıllık süre, dava zamanaşımı süresini oluşturur. İlgili süre içinde soruşturulması ya da yağma suçu hakkında dava sürecinin başlatılması gerekir. Belirtilen suç ve suçun nitelikli hallerinin takibi şikayete bağlı değildir. Bu nedenle, suça ilişkin re‘sen takip söz konusudur. Yağma suçu 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 253/1. maddesinde düzenlenen suçlardan biri değildir. Bu nedenle, suçta herhangi bir uzlaştırma prosedürü uygulanmaz.

Yağma suçu, etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanılabildiği suçlardan bir tanesidir. Fail, suç sebebiyle suçun mağdurunun gördüğü zararı kısmen ya da tamamen giderdiği veya suçu birlikte işlediği kişilerin kimliklerini yetkili mercilere verdiği takdirde, etkin pişmanlık hükümlerinden faydalanma şansı ortaya çıkar. Aynı zamanda hükmedilen cezasında belirli oranda indirime gidilebilir. Buna göre, fail;

• Suç hakkında kovuşturma başlatılmadan önce etkin pişmanlık gösterir ve mağdurun zararını karşılar ya da tazmin etmek suretiyle tamamen giderirse hükmedilecek cezanın yarısına kadar,
• Suç hakkında kovuşturma başlatılmasına karşın hüküm verilmeden önce etkin pişmanlık gösterirse hükmedilecek cezanın üçte birine kadar indirim gerçekleştirilebilir.

Sonuç

Alt sınırı 5 yıldan fazla hapis cezasını gerektiren bir suçtan dolayı yapılan soruşturma veya kovuşturmada bir müdafi görevlendirilmek zorundadır. Yağma suçunun alt sınırı 6 yıldır. Bu nedenle yağma suçunun soruşturulması ve kovuşturulması esnasında zorunlu olarak müdafi bulunmalıdır.

Yağma suçu cezası itibariyle zorunlu avukat gerektiren bir suçtur. Yağma suçu; birinin, tehdit veya cebir kullanarak başka birinin malını zorla almasına ilişkindir. Yağma suçunu işlediği ispat edilen kişi, uzun süreler boyunca hapis cezasına mahkum edilebilir. Yapılacak etkin bir savunma ile sanığın daha az ceza alması yahut hiç ceza almaması sağlanabilir. Hak kaybına uğramamak için bizimle İLETİŞİM geçiniz.