İhaleye Fesat Karıştırma Suçu ve Cezası

İhaleye fesat karıştırma suçu, kamu kurum veya kuruluşları adına yapılan mal veya hizmet alım veya satımlarına ya da kiralamalara ilişkin ihalelere ve yapım ihalelerine fesat karıştırmakla oluşur. Hangi hallerin ihaleye fesat karıştırma sayılacağı TCK m. 235’te açıklanmıştır.

İhaleye Fesat Karıştırma Suçu Nasıl Oluşur?

İhaleye fesat karıştırma suçu; kamu kurum veya kuruluşları tarafından düzenlenen ihalelere bilerek ve isteyerek hatalı liste vermek, hatalı işlem yapmak, kurul ve kurumu yanıltmak şeklinde eylemlerde bulunarak kamu kurum ve kuruluşunu zarara uğratmak şeklinde oluşur.

İhale, kamu kurum veya kuruluşlarının ihtiyaç duyduğu mal ve hizmetlerin en az maliyetli ve en kaliteli şekilde temin edilebilmesi adına istekli kişiler arasında düzenlenen ve kamu kurum ve kuruluşları lehine en yüksek teklifi veren kişinin kazanmasıyla sonuçlanan bir usuldür.

İhaleye fesat karıştırma suçunun oluşma şekli, TCK m. 235/2 ve m. 235/5 hükmünde sıralanmıştır.

TCK 235/2:

“Aşağıdaki hallerde ihaleye fesat karıştırılmış sayılır:

a) Hileli davranışlarla;

1. İhaleye katılma yeterliğine veya koşullarına sahip olan kişilerin ihaleye veya ihale sürecindeki işlemlere katılmalarını engellemek,

2. İhaleye katılma yeterliğine veya koşullarına sahip olmayan kişilerin ihaleye katılmasını sağlamak,

3. Teklif edilen malları, şartnamesinde belirtilen niteliklere sahip olduğu halde, sahip olmadığından bahisle değerlendirme dışı bırakmak,

4. Teklif edilen malları, şartnamesinde belirtilen niteliklere sahip olmadığı halde, sahip olduğundan bahisle değerlendirmeye almak.

b) Tekliflerle ilgili olup da ihale mevzuatına veya şartnamelere göre gizli tutulması gereken bilgilere başkalarının ulaşmasını sağlamak.

c) Cebir veya tehdit kullanmak suretiyle ya da hukuka aykırı diğer davranışlarla, ihaleye katılma yeterliğine veya koşullarına sahip olan kişilerin ihaleye, ihale sürecindeki işlemlere katılmalarını engellemek.

d) İhaleye katılmak isteyen veya katılan kişilerin ihale şartlarını ve özellikle fiyatı etkilemek için aralarında açık veya gizli anlaşma yapmaları.”

“Yukarıdaki fıkralar hükümleri, kamu kurum veya kuruluşları aracılığı ile yapılan artırma veya eksiltmeler ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kamu kurum veya kuruluşlarının ya da kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının iştirakiyle kurulmuş şirketler, bunların bünyesinde faaliyet icra eden vakıflar, kamu yararına çalışan dernekler veya kooperatifler adına yapılan mal veya hizmet alım veya satımlarına ya da kiralamalara fesat karıştırılması halinde de uygulanır.”

İhaleye Fesat Karıştırma Suçu Cezası

Kamu kurumu ya da kuruluşları adına gerçekleştirilen hizmet veya mal alım – satımlarına yahut kiralamalarına dair ihalelere ilişkin yapım ihalelerine fesat karıştıran kişi hakkında 3 yıldan 7 yıla kadar hapis cezasına hükmedilir. Suçun temel şekli için öngörülen bu ceza TCK m.235/1 ile düzenleme altına alınmıştır.

İhaleye fesat karıştırma suçunun tehdit veya cebir kullanılarak işlenmesi durumunda faile hükmedilecek ceza 5 yıldan az olamaz. Tekliflerle alakalı olan ve gizli kalması gereken bilgilere başkalarının ulaşmasını sağlamak veya cebir – tehdit kullanılarak ya da hukuka aykırı davranışlar ile ihaleye katılım yeterliliğini ve şartlarını sağlayan kişilerin ihale veya ihale sürecindeki işlemlere iştirakini engellemek ise 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası gerektirir.

İhaleye Fesat Karıştırma Cezasının Ertelenmesi ve Adli Para Cezasına Çevrilmesi

Ceza miktarı, TCK m. 51’e göre, erteleme sınırı olan iki yıllık hapis cezasını geçtiğinden ihaleye fesat karıştırmanın temel şekline göre verilecek cezanın ertelenmesi mümkün değildir. Ancak fesat karıştırma eylemi neticesinde kamu zararı doğmadıysa failin cezası TCK. 235/3-b maddesi uyarınca 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası olacaktır ki bu halde verilen sonuç cezanın 2 yıl ve altında kalması durumunda diğer koşulların da varlığı halinde hapis cezası ertelenebilecektir.

TCK m. 50’ye göre, kısa kabul edilen bir yıl  ve daha az süreli hapis cezası, suçlunun kişiliğine, sosyal ve ekonomik durumuna, yargılama sürecinde duyduğu pişmanlığa ve suçun işlenmesindeki özelliklere göre adlî para cezasına çevrilebilir. Dolayısıyla ihaleye fesat karıştırma suçundan verilen hapis cezasının bir yıl ve altı olması durumunda diğer koşulların da varlığı halinde hapis cezası adli para cezasına çevrilebilecektir.

İhaleye Fesat Karıştırma Suçunda Görevli ve Yetkili Mahkeme

İhaleye fesat karıştırma suçunda görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesidir. İhaleye fesat karıştırma suçunda yetkili mahkeme, CMK’nın 12’nci maddesi gereğince suçun işlendiği yer mahkemesidir. Yetkili mahkeme ihalenin yapıldığı yer değildir. İhaleye fesat karıştırma eyleminin gerçekleştirildiği yer mahkemesi yetkilidir. İstanbul’da yapılacak bir ihaleye katılmasını engellemek için mağdurun Ankara’da hürriyetinin kısıtlanması ve cebre uğraması durumunda Ankara mahkemeleri yetkili olacaktır.

İhaleye Fesat Karıştırma Suçunda Zamanaşımı

İhaleye fesat karıştırma eylemi neticesinde kamu zararı doğmadığı hallerde TCK. 235. maddesinde 1 yıldan 3 yıla kadar hapis öngörüldüğü için TCK. 66/1-e maddesi uyarınca suçun işlendiği tarihten itibaren 8 yıldır. Eğer zamanaşımını kesen sebepler ortaya çıkmış ise zamanaşımı süresine en fazla yarısı daha ekleneceğinden, toplam zamanaşımı süresi 12 yıl olmaktadır. Kamu zararı ortaya çıkmış ise verilecek ceza 3 yıldan 7 yıla kadar hapis cezasıdır. TCK. 66/1-d maddesine baktığımızda, dava zamanaşımı süresi 15 yıldır. Zamanaşımını kesen sebeplerden biri ortaya çıkmış ise bu süre en fazla 22.5 yıla uzamaktadır. TCK. 235/3-a maddesi uyarınca, cebir ve tehdit yoluyla işlenen ihaleye fesat karıştırma suçlarının alt sınırı 5 yıl olarak belirlenmiştir. Bu tür eylemlerde yine dava zamanaşımı 66/1-d maddesi gereği suçun işlendiği tarihten itibaren 15 yıldır ve en fazla 7.5 yıl daha uzamaktadır. Ceza zamanaşımı ise kamu zararının bulunduğu veya cebir – tehdit yoluyla işlendiği hallerde TCK. 68/1-d maddesi gereği 20 yıldır. Kamu zararı yok ise ihaleye fesat karıştırma suçunun ceza zamanaşımı TCK. 68/1-e maddesine göre 10 yıldır.

İhaleye Fesat Karıştırma Suçunda İstinaf ve Yargıtay Süreci

İstinaf ve temyiz, yerel mahkeme tarafından verilen kararın hatalı veya eksik olduğunu düşünen tarafların başvurduğu ve kararın yeniden incelenmesine olanak sağlayan kanun yollarıdır.

İhaleye fesat karıştırma suçundan dolayı yapılan yargılama sonucunda Asliye Ceza Mahkemesi tarafından sanık hakkında verilen kararın yanlış olduğunu düşünen taraf, kararın taraflara gönderildiği günden itibaren 7 gün içinde kararı veren mahkemeye Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmek üzere dilekçe vermek suretiyle istinaf başvurusu yapabilir.

Bölge Adliye Mahkemesi tarafından verilen kararın da yanlış olduğunu düşünen taraflar dosyayı son merci olarak temyiz kanun yoluna yani Yargıtay’a götürebilir.

Temyiz kanun yoluna başvuru, Bölge Adliye Mahkemesi tarafından verilen kararın taraflara gönderildiği andan itibaren 15 hafta içinde ilgili Yargıtay dairesine dilekçe vermek suretiyle yapılır.

Temyiz kanun yolu, başvurulabilecek en son ve en üst merci olduğu için sanık hakkında verilen hüküm, Yargıtay’da kesinleşir.

Sonuç

İhaleye fesat karıştırma suçu, hapis cezası gerektiren ve kamuya olan güveni sarsan suç türlerinden biridir. Bu suçun bazı biçimlerde işlenmesi durumunda sanığa verilecek olan ceza artırılabilir. Yapılan yargılama sonucunda verilen hükmün lehe olması adına bizimle İLETİŞİM geçiniz.