Doping Kullanmanın Cezası ve İtiraz Yolları
İçindekiler
- 1 Doping Nedir?
- 2 Doping Maddelerinin Zararları Nelerdir?
- 3 Doping Maddesi Nelerdir?
- 4 Doping Kontrolleri Nasıl Yapılır?
- 5 Doping Numunesi Alım Protokolü
- 5.1 Doping Numunesi Alınacak Sporcu Ne Zaman Seçilebilir?
- 5.2 Müsabaka İçi Testte Sporcular Nasıl Seçilir ve Nasıl Haberdar Edilirler?
- 5.3 Müsabaka Dışı Test Ne Demektir?
- 5.4 Müsabaka Dışı Test İçin Sporcular Nasıl Seçilir ve Nasıl Haberdar Edilirler?
- 5.5 Sporcu Numune Vermeyi Reddederse Ne Olur?
- 5.6 Toplama Kabının Seçimi
- 5.7 İdrar Örneğinin Alımı
- 5.8 Güvenli Test Kiti’nin Seçimi
- 5.9 Örnek Kod Numarasının Kayıt Edilmesi
- 5.10 İdrar Örneğini Bölme ve Paketleme
- 5.11 Paketleme
- 5.12 PH ve Özgül Ağırlığın Kontrolü
- 5.13 Alınan Maddelerin Kaydedilmesi
- 5.14 Doping Kontrol Formunun Tamamlanması
- 5.15 Test İşleminin Tamamlanması
- 5.16 Diğer Adımlar
- 6 Yargılamada Usul
- 7 Doping Kullanan Sporcuların Cezası ve Uygulanacak Yaptırımlar
- 8 Doping Kullanan Sporcunun Oynadığı Takıma Verilecek Ceza ve Uygulanacak Yaptırımlar
- 9 Dopingin Hukuksal Sonuçları
- 10 Dopingle Mücadele Disiplin Kurulunun Kararına İtiraz
- 11 Sonuç
- 12 İletişim Bilgileri
Doping, sporcunun müsabakalarda performansını olduğundan yüksek düzeye çıkarmak için yetkili spor teşkilâtlarının kurallarına aykırı şekilde yasaklı maddeleri veya yöntemleri kullanmasıdır. Bunun yanı sıra Dünya Dopingle Mücadele Kodu (WADC) ve Türkiye Dopingle Mücadele Talimatı (TDMT) ile dopingin daha geniş bir tanımı yapılmıştır. Doping kullanımı, eşitlik ve fair play ihlâl etmesinin yanı sıra aynı zamanda sporcuların sağlığında da ciddi sorunlara yol açabileceğinden dopingle mücadele ile bu hususların korunması ve spora yönelik güvenin bozulmaması amaçlanmaktadır.
Dünyada Dopingle Mücadele Eden Kuruluşlar
- Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC)
- Dünya Dopingle Mücadele Ajansı (WADA)
Ülkemizde İse Dopingle Mücadele Eden Kuruluşlar
- Türkiye Dopingle Mücadele Komisyonu (TDMK)
Bu kuruluşların dopingle mücadele konusundaki yetkisi dünyada birçok ülke tarafından ve ülkemizce de kabul edilmiştir.
Doping bir suç değildir, bir kural ihlalidir, ceza kanunlarında düzenlenmez. Doping kullanımı, uluslararası ve ulusal spor federasyonları tarafından yasaklanmış ve bazı cezai yaptırımlara tabi tutulmuştur. Spor hukuku, spor sistemini düzenleyen bir disiplin hukuku olmasına rağmen, geniş kapsamı nedeniyle birçok farklı hukuk dalı ile yakın etkileşim içindedir.
Doping Nedir?
Doping sportif performansı arttırmak amaçlı vücuda verilmesi gereken birtakım maddelerin vücuda verilmesidir. Bu maddeler doğal besin olarak alınamayan maddelerdir ve vücuda çeşitli uyarıları sağlayarak sporcunun zihinsel ve fiziksel performansını arttırır.
Doping Maddelerinin Zararları Nelerdir?
Doping maddelerinin hemen hepsi vücutta kısa ya da uzun süreli yan etkilere neden olmaktadır. Özellikle sporcular tarafından en çok kullanılan erkeklik hormonu benzeri maddelerin kalp krizi, iyi ve kötü huylu tümör oluşumu, karaciğer fonksiyon bozukluğu, kısırlık gibi rahatsızlıklara neden olduğu bilinmektedir. Bu maddeleri kullanan sporculardan bazılarının, sportif yaşamları sırasında ya da sporu bıraktıktan sonra bu maddelerin kullanımı nedeniyle oluşan hastalıklar yüzünden öldüğü bilinmektedir.
Doping Maddesi Nelerdir?
Yasaklı Madde Sınıfları
IOC tarafından bildirilen yasaklı maddeler 5 ana grup altında toplanmaktadır:
- Uyarıcılar (Amfetaminler, Efedrin vb.)
Uyarıcılar merkezi sinir sistemi üzerine doğrudan etkiyle uyarım yapan maddelerdir. Metabolizma hızına, beyin, omurilik ve kalp üzerine uyarıcı etkileri vardır.Uyarıcılar sınıflaması içinde yer alan efedrin, psödoefedrin, fenilpropanolamin gibi maddeler grip ilaçlarında da bulunabilirler. Birçok sporcu içinde yasaklı madde olduğunu bilmeden aldığı ilaçlar yüzünden ceza almıştır. Karşılaşma öncesi ilaç kullanmadan önce mutlaka ilacın yasaklı madde içerip içermediği kontrol edilmelidir. Uyarıcıların yan etkileri, doza, süreye ve kullanım sıklığına bağlıdır. Düşük dozlarda bile yan etkiler görülebilir, yüksek dozlarda olumsuz etkiler daha da belirgindir. Kalp ve diğer hayati organların düzenli çalışması bozulabilir. Uzun süre ve sıcak ortam gibi ciddi koşullarda spor yapıldığında yan etkiler şiddetlenir. Uzun süre kullanımda aynı etkiyi alabilmek için dozu artırmak gereklidir. Çünkü bu tür maddelere zaman içinde tolerans gelişir.
- Narkotik Analjezikler (Morfin, Fentanyl vb.)
Bu grup ilaçlar, morfin ve morfinin kimyasal ve farmakolojik benzerleri olup, öncelikle ağrı kesici olarak kullanılmaktadır. Ağrıyı hissetmemek için kullanılan narkotiklerin pek çoğu solunum depresyonuna neden olup, fiziksel ve psikolojik bağımlılık gibi oldukça tehlikeli yan etkileri bulunmaktadır. Hafif ya da orta derecedeki ağrıların tedavisinde kullanılabilecek çeşitli doping sınıfına girmeyen ağrı kesiciler bulunmaktadır. Sporcu, bu konuyu spor hekimine danışarak çözebilir.
- Anabolik Ajanlar (Testosteron, Östrojen vb.)
Anabolik-androjenik steroidler sporcular tarafından en çok kullanılan doping maddelerindendir, vücutta üretilen doğal bir steroid olan testosteron hormonuna benzer etkilere sahip sentetik maddelerdedir. Doğal testosteron “anabolik” (kas yapıcı) ve “androjenik” (erkeğe özgü hal ve davranış) etki sağlar.
Kas gücü ve kas kitlesini artırmak amacıyla kuvvet ve sürat sporlarında kullanılır. Diğer doping maddeleri yarışmadan kısa bir süre önce kullanılırken, anabolik steroidlerin etkili olabilmesi için karşılaşmadan aylarca önce ve normal tedavi dozlarının 10-100 katı dozlarda kullanılması gereklidir.
Sportif performansı artırabilmek için anabolik steroidlerin yüksek doz ve uzun süreler kullanılması gereklidir. Kısa süreli ve düşük dozlarda bile yan etkiler oluşabilmektedir. Anabolik steroidler hemen hemen vücuttaki tüm organlarda yan etkiler oluşturabilir. Anabolik ajanlar, normal hormon fonksiyonunu etkiler. Anabolik steroidler karaciğer hastalığı riskini artırır, kan basıncını yükseltir, yüksek yoğunluklu lipidlerin düzeyini yükselterek kardiyovasküler olay riskinin artmasına neden olur. Bu etkilerinin yanı sıra psikolojik etkileri de bulunmaktadır.
- Diüretikler (Furosemid, Mannitol vb.)
Diüretikler, böbrek üzerinde etkili olan ve fazla miktarlarda suyun vücuttan atılmasına neden olan bir ilaç grubudur. Bunlar genellikle sporcular tarafından, belirli ağırlık sınıflarına girebilmek için (örneğin güreş, boks v.b) geçici ağırlık kaybı ve diğer bileşikler ile ilaçların vücuttan atılmalarını sağlayarak doping testlerinden kaçmak amacıyla kullanılmaktadır.
Diüretikler, kullanımları sonucu ortaya çıkabilecek sağlık risklerine ek olarak, idrar numunelerinin seyreltilmesi veya daha düşük ağırlık sınıflarında yarışmak amacıyla kilo kaybında kullanılabildiği için yasaklanmıştır. Ayrıca diüretiklerin kullanımı, hakça bir yarışmada sporun ruhuna aykırı olduğu için de yasaktır.
Diüretiklerin kullanımı, dehidratasyona, kas zayıflamasına, kramplara, kan basıncının düşmesine ve elektrolit dengesizliğiyle oluşan kalp düzensizliklerine neden olabilir. Diüretikler, sporcuların sıcaklığı tolere etme yeteneklerini etkileyebilirler.
- Peptid Hormonlar ve Benzerleri (Eritropoitein, Büyüme Hormonu vb.)
Peptid hormonlar doğal hormonlardır ve diğer hormonların salınımını kontrol ederler. Büyümeyi artıran ve ağrıyı azaltan etkileri vardır. Analoglar sentetiktir ve peptid hormonlara benzer etkide bulunurlar.
Çeşitli Kısıtlamalara Girmiş Bulunan İlaç Sınıfları
Bunlar kesinlikle yasak olan maddelerdir. Ayrıca bazı ilaç grupları kesin yasaklanmamakla birlikte kullanımları kısıtlanmıştır. Bu ilaçlar:
- Alkol
- Marihuana
- Kortikosteroidler
- Lokal Anestezikler
DİKKAT : Spor ortamında rekabetin sonucu olarak, doping kullanımına zemin oluşturan çeşitli durumlara maruz kalınabilir. Ancak sporcunun doping kullanımına teşvik edilmesi veya zorla doping kullanımına yönlendirilmesi durumunda sporcu, vücuduna aldığı her maddeden kendisinin sorumlu olduğunu unutmamalıdır. Gıda takviyeleri de dahil olmak üzere, kendisine verilen ancak içeriğinden tam olarak emin olmadığı yiyecek, içecek, ilaç veya diğer ürünleri kullanmayı reddetmeli ve buna ilişkin kararlı tutumunu sürdürmelidir.
Tedavi Amaçlı Kullanım İstisnası
Sporcuların içinde dopingli madde bulunan maddeleri kullanmalarına yalnızca tedavi amaçlı kullanımda müsaade edilmiştir.
Tedavi amaçlı kullanım için kimi kriterler vardır :
- Sporcunun yasaklı madde veya metodu kullanmadan ciddi sağlık problemleri yaşayabilecek olması
- Tedavi amaçlı kullanılacak maddenin sporcunun performansını ciddi bir şekilde artırıcı etkiye sahip olmaması
- Yasaklı madde veya metot dışında kullanılabilecek alternatif bir tedavi yönteminin olmaması
Uluslararası düzeyde yarışan sporcular tedavi amaçlı kullanımlarını Uluslararası Spor Federasyonuna yapmalıdırlar.
Uluslararası düzeyde müsabakalara katılan sporcuların ise tedavi amaçlı kullanımlarını Ulusal Anti Doping Ajansına bildirmeleri gerekir.
Tedavi amaçlı kullanım başvuruları Uluslararası Spor Federasyonu yahut Ulusal Anti Doping Ajansı tarafından reddedilen sporcular Dünya Anti Doping Ajansı’na (WADA) başvurarak başvurularının yeniden değerlendirilmesini talep edebilirler.
DİKKAT : Yasaklılar Listesi, her yıl 1 Ocak tarihi itibariyle Dünya Dopingle Mücadele Ajansı (WADA) tarafından yayımlanan ve sporcular için kullanımı yasaklı madde ve yöntem bilgilerini içeren bir Uluslararası Standarttır. Her bir sporcu Yasaklılar Listesini bilmek ve belirtilen kurallara uymakla yükümlüdür. Daha fazla bilgi edinmek için Yasaklılar Listesi sayfasını ziyaret edebilirsiniz.
Doping Kontrolleri Nasıl Yapılır?
Doping Kontrolleri Ulusal ve Uluslararası Dopingle Mücadele Kuruluşları tarafından organize edilmekte ve yönetilmektedir. Dünyadaki Dopingle Mücadele çalışmaları Dünya Anti-Doping Ajansı (World Anti-Doping Agency – WADA) tarafından konulan kurallarla organize edilmektedir. Ulusal ve Uluslararası Dopingle Mücadele Kuruluşları doping kontrollerini kabul edilen uluslararası standartlara uygun yapmak zorundadır. Bu standartlar Dünya AntiDoping Ajansı ve/veya Uluslararası Spor Federasyonları tarafından yayınlanmaktadır. Sporcudan idrar ve/veya kan örneği alan görevliler (Bağımsız Doping Kontrol Görevlileri) bu standartlara uymak zorundadır. Sporcu ve doping kontrolü sırasında ona eşlik eden diğer görevlilerin de (antrenör, yönetici, doktor, vs) doping kontrol örnek alma standartlarını bilmeleri gerekir. Standartlara aykırı bir işlemin yapılması durumunda sporcunun ve / veya ona eşlik eden görevlinin doping kontrol işlemine itiraz etme yetkisi vardır. İtiraz yetkili Ulusal ve Uluslararası Dopingle Mücadele Kuruluşları tarafından değerlendirilip gerekli işlemler yapılır.
Doping Numunesi Alım Protokolü
Doping Numunesi Alınacak Sporcu Ne Zaman Seçilebilir?
Sporcu yıl boyunca müsabakada, antrenman kampında, evinde veya herhangi başka bir yerde önceden haber verilmeksizin numune vermek üzere seçilebilir. Müsabaka İçi Test Ne Demektir? Sporcu herhangi bir müsabakada test numunesi vermek üzere seçilebilir.
Müsabaka İçi Testte Sporcular Nasıl Seçilir ve Nasıl Haberdar Edilirler?
Numune verecek sporcular müsabakadaki derecelerine göre veya kura usulüne göre test numunesi vermek üzere seçilebilirler. Doping Kontrol Görevlisi (Doping Control Officer, DCO) numune vermek için seçilen sporcunun yanına gelir ve Numune vermek için seçildiğini gösteren belgeyi sporcuya gösterir. Görevli sporcudan bu belgeyi okumasını ve imzalamasını ister. Sporcu 1 saat içinde (madalya töreni, basın toplantısı, tıbbi müdahale vb sebepler için) doping kontrol istasyonuna gitmek zorundadır. Bu bir saat boyunca sporcuya sürekli olarak bir görevli eşlik edecektir. Daha sonra sporcuyla birlikte doping kontrol istasyonuna giderler.
Müsabaka Dışı Test Ne Demektir?
Müsabaka dışındaki herhangi bir zamanda yapılan doping kontrol testi demektir. Bu test için sporcular rastgele seçilebilirler veya önceden belirlenebilirler.
Müsabaka Dışı Test İçin Sporcular Nasıl Seçilir ve Nasıl Haberdar Edilirler?
Yıl boyunca bir sporcu herhangi bir yerde ve herhangi bir zamanda müsabaka dışı doping testi için seçilebilir. Bu tür testler önceden programlanmazlar ve seçilen sporcular ancak aşağıdaki şartlarda numune vermek için seçildiklerinden haberdar olurlar;
- Doping Kontrol Görevlisinin sporcunun antrenman salonuna, evine veya iş yerine vb gelip numune vermek için seçildiğini belirten belgeyi gösterir.
- Doping Kontrol Görevlisi seçilen sporcuyu telefonla arar ve numune vermek için en kısa zamanda numune alım yerinde olmasını gerektiğini söyler. Sporcu en geç 24 saat içinde belirtilen yerde olmak zorundadır.
Sporcu Numune Vermeyi Reddederse Ne Olur?
Etkili bir doping kontrolü için bütün sporcular görevliyle işbirliği yapmak zorundadır. Kurallar gereği numune vermeyi reddetmek veya doping kontrol numunesi alım protokolünü bozmak Dopingle Mücadele Kural İhlali ve geçerli bir gerekçe yoksa cezalandırılmayı gerektirir.
Toplama Kabının Seçimi
Sporcu idrar numunesi vermeye hazır olduğu zaman, kapalı toplama kaplarından birini kendisi seçer. Sporcu toplama kabını bu kap kullanı lana kadar kontrol edebilir ve güvenliğinden sporcu sorumludur.
İdrar Örneğinin Alımı
Sporcu kendi cinsiyetinden bir görevlinin gözetiminde en az 75 ml idrar örneği verir. Sporcu görevlinin tam anlamıyla görebilmesi için göğüs ve diz arası açık olacak şekilde soyunmalıdır.
Güvenli Test Kiti’nin Seçimi
Görevli sporcuya idrar örneğinin paketleneceği bir kiti seçmesini söyler. Seçilen kit hakkında sporcu veya temsilcisi veya görevli kuşkuya düşerse sporcuya bir başka KİT’i seçebilir.
Örnek Kod Numarasının Kayıt Edilmesi
Sporcu saklama kitini seçtikten sonra genellikle köpükten bir koruyucu olan kit paketini açar ve içini boşaltır. Görevli, sporcudan alınan Numunenin Kod numarasıyla köpükten yapılmış koruyucu kit’in kod numarasını kontrol etmesini ister. Kitin içindeki “A” ve “B” şişelerinin kapak ve etiketlerindeki numara ile Kit Kutusu üzerindeki numaraların aynı olması gerekmektedir. Görevli bu numarayı Doping Kontrol Formuna kaydeder. Kitlerde kullanılan bu numaralar sadece o kite özgüdür ve tekrar aynı numaranın başka bir test kitinde kullanılması mümkün değildir.
İdrar Örneğini Bölme ve Paketleme
Sporcu verdiği idrar örneğini belirtilen minimum limitlerden az olmamak şartıyla “A” ve “B” şişelerine bölüştürür ve görevlinin direktifiyle kapakları sıkıştırarak şişeleri kilitler. Kit şişelerinin kapakları kilitlendikten sonra ancak kırılarak açılabilir. WADA akredite laboratuvarlar kendisine ulaştırılan kapağı kırık, hasarlı idrar numunelerini analiz etmezler.
Paketleme
Sporcu şişeleri ters çevirerek herhangi bir sızıntı olmadığından emin olur. Ayrıca sporcunun temsilcisi (antrenör veya başka bir görevli) şişelerin düzgün kilitlenip kilitlenmediğini de kontrol edebilir.
PH ve Özgül Ağırlığın Kontrolü
Görevli alınan numunenin pH ve özgül ağırlığını kontrol ederek numunenin laboratuvar şartlarına uygun olup olmadığını denetler. Eğer pH ve özgül ağırlık değerleri belirlenen aralıklar içinde değilse sporcu ilaveten yeniden idrar örneği verir.
Alınan Maddelerin Kaydedilmesi
Görevli sporcuya son ON GÜN içinde reçeteli veya reçetesiz herhangi bir ilaç, destekleyici ürün veya başka bir madde alıp almadığını sorar. Sporcunun bu soruya verdiği cevaplar Doping Kontrol Formuna kaydedilir. Bu bilgiler idrar örneğinin analizi esnasında laboratuvar tarafından kullanılır.
Doping Kontrol Formunun Tamamlanması
Doping Kontrol Formundaki bilgiler sporcu ve temsilcisi tarafından kontrol edilir. Bütün bilgilerin doğruluğundan emin olduktan sonra sporcu formu imzalar. Sporcunun formu imzalaması formdaki bilgilerin doğruluğu ve doping kontrol protokolünün kurallara uygun geçtiğini deklare etmesi anlamına gelir. Eğer sporcu yapılan işlemlerin kurallara düşüncelerini de forma yazabilir. uygunluğundan şüphe ederse buna ilişkin düşüncelerini de forma yazabilir.
Test İşleminin Tamamlanması
Sporcu “Sporcu Seçim Formunu ve Doping Kontrol Formunun” kendisine ait birer kopyasını alır. Sporcu bu belgeleri minimum 6 hafta saklamak zorundadır.
Diğer Adımlar
Sporcunun numunesi güvenli bir taşıma çantasının içine paketlenir ve mühürlenir. Özel güvenlik önlemleriyle WADA tarafından onaylanmış bir laboratuvara ulaştırılır. Örnek numune laboratuvara ulaştıktan sonra laboratuvar görevlisi numunenin istenilen standartlarda kendisine ulaşıp ulaşmadığını numuneye iliştirilen formla birlikte kontrol eder. “A” numunesi analiz edilir ve “B” numunesi güvenli bir şekilde muhafaza edilir. Eğer “A” numunesinde herhangi bir yasaklı madde bulunursa sporcu en geç 3-4 hafta içinde haberdar edilir.
Yargılamada Usul
Dopingle Mücadele Komisyonu ,bir dopingle mücadele kuralının ihlal edildiğini ispatlamakla yükümlüdür. Eğer doping numunelerinin değerlendirilmesi sonucu pozitif bulgulara ulaşılmışsa, sorgulama yetkisi sporcunun bağlı bulunduğu federasyonun disiplin/ceza kuruluna verilir. Sporcunun bağlı bulunduğu federasyonun disiplin/ceza kurulu sporcunun mağdur olmaması için yargılamayı hızlı bir şekilde tamamlamalıdır.
Federasyonun Disiplin-Ceza Kurulu;
- Tebligat tarihinden başlamak üzere 14 gün içinde soruşturmayı başlatmalı ;
- Tebligat tarihinden başlamak üzere 20 gün içinde yazılı bir karara varmalı ;
- Bu yazılı kararın tebliği tarihinden itibaren 10 gün içinde kararın gerekçeli açıklamasını yazılı olarak sunmalıdır.
İlgili federasyonun disiplin kurulunun kararları bağlayıcıdır; doping testi sonuçlarında adli bir hata olmadığı müddetçe Tahkim Kurulu ve Uluslararası Spor Tahkim Mahkemesi dışında ilgili federasyonun kararlarını hiçbir mahkeme iptal edemez, değiştiremez.
Doping Kullanan Sporcuların Cezası ve Uygulanacak Yaptırımlar
Doping kullanan sporcular müsabakalardan diskalifiye edileceği gibi sporcunun kazanmış olduğu ödüllerin geri verilmesi, kazandığı derecelerin iptali yaptırımları uygulanabilir.
Sporculara bu tip yaptırımların yanı sıra hak mahrumiyeti cezası da verilebilir. Hak mahrumiyeti, dopingin ilk kez kullanımının saptanması halinde iki yıl ilken ikince kez kullanımında spordan ömür boyu men cezası ile cezalandırılabilir.
Dopingli sporculara belirtmiş olduğumuz disiplin yaptırımlarının yanı sıra sporcunun tazminat sorumluluğundan da söz edilebilir.
Doping Kullanan Sporcunun Oynadığı Takıma Verilecek Ceza ve Uygulanacak Yaptırımlar
Turnuvalarda gerçekleşebilen bu ihlallerde takımlara uygulanacak yaptırımları turnuvayı düzenleyen kuruluş verecektir. Takımlara verilecek cezalar elde edilen puanların silinmesi, turnuvadan veya müsabakadan diskalifiye gibi cezalardır.
Dopingin Hukuksal Sonuçları
Sporcunun kullanmış olduğu yasaklı madde ve bu maddenin oranı, türü gibi hususlar verilecek olan cezayı belirlemektedir. Dopingin ilk kez saptanması durumunda iki yıl, ikinci kez saptanması durumunda ise sporcu kural olarak spordan ömür boyu yasaklanır.
Doping denetimini her sporcunun reddetme hakkı olduğu gibi denetimi reddeden sporcunun hukuken dopingli sayılacağı ve bu bağlamda ceza uygulanacağı kaçınılmazdır.
Doping denetimi sonucunda ihlal söz konusu ise bu ihlalin tespitinden itibaren sporcunun elde etmiş olduğu puan, madalya ve ödüller geri alınır, bütün yarışma sonuçları iptal edilir.
Dopingle Mücadele Disiplin Kurulunun Kararına İtiraz
Kararlara itiraz, Dopingle Mücadele Talimatının 13. Maddesi veya Dünya Dopingle Mücadele Kurallarının, Dopingle Mücadele Talimatının veya Uluslararası Standartları’nın ilgili diğer hükümleri uyarınca itiraz edilebilir.
İtiraz makamı eğer vaka uluslararası turnuvaya katılımdan ya da uluslararası sporcuları ilgilendiren kararlara yönelikse, yazılı ve gerekçeli kararın verilmesini takiben yirmi bir gün içerisinde Dopingle Mücadele İtiraz Kurulu’na itiraz edilebilir. Kurul tarafından verilen kararlara Spor Tahkim Mahkemesi CAS nezdinde itiraz edilebilir. CAS tarafından verilen kararlar kesindir.
Diğer vakalarda itiraz mercii ve süre aynı olmakla birlikte, itiraz mercii olan Dopingle Mücadele İtiraz Kurulu’nun itiraz üzerine verdiği kararlar kesindir.
Sonuç
Bir sporcunun, performansını yapay yollarla artırması doping olarak nitelendirilir. Etik yönünün yanı sıra doping, sporcuların sağlığı açısından da olumsuz etkilere sahiptir. Dünyada yaşanan gelişmeler ve tarihsel süreç sonucu dopingle mücadele konusunda son olarak, bu mücadelenin hukukî bir zemine oturtulması amacıyla, Dünya Dopingle Mücadele Ajansı kurulmuş ve yetkisi neredeyse bütün dünya tarafından kabul edilmiştir. Dopingle mücadele alanındaki çalışmaların bütünlüğünü sağlamaya yarayan böyle bir organizasyonun kurulması tarafımızca da yerinde görülmektedir.
Spordaki bir anti-doping kural ihlali yaptırımı ceza hukuku anlamında bir yaptırım değildir; spordaki disiplin yaptırımı, normalde özel hukuk içerisindedir. Bu sebeple, kural olarak, ceza hukukun ilkeleri, özellikle “in dubio pro reo” ve “nulla poena sine culpa” ilkeleri uygulanmaz.
Sporda adil rekabetin sağlanabilmesi için kusursuz sorumluluk ilkesi getirilmiştir. Bu ilkeye göre, herhangi bir yasaklanmış maddenin veya ilgili metabolitlerin veya belirteçlerinin sporcuların vücutlarında bulunması anti doping kural ihlalinin oluşması için yeterli sayılmıştır. Sporcunun kastının veya ihmalinin olmaması anti doping kural ihlalinin oluşmasında etken değildir. Sporcu, gerekli dikkat ve özeni gösterse de meydana gelen sonuçtan kusuru olmaksızın sorumludur. Cezalandırma ile kasıt arasında herhangi bir bağlantı aranmamaktadır.
Yasaklanmış maddenin veya ilgili metabolitlerin veya belirtilerinin sporcunun vücudunda bulunması halinde sporcu diskalifiye edilir ve edinmiş olduğu kazanımlar geri alınır. Ancak men cezası verebilmek için sporcunun kusurunun bulunması gerekmektedir.
Sporcunun vücudunda yasaklı madde bulunur ise maddenin kullanıldığı veya uygulandığı ve kasten veya ihmali olarak yapılmış olduğu kabul edilir. Ancak sporcunun sorumluluğu genel bir sorumluluk 378 Dopingle Mücadele Kural İhlali Halinde Kusursuz Sorumluluk ve İspat Külfeti olmadığı için sporcu, maddenin kullanıldığına veya uygulanıldığına ve kusurlu olduğuna ilişkin bu iki karineyi çürütebilecektir. Ancak bu ispat yükünün yer değiştirmesi sadece sporcunun kusurunun var olup olmadığı noktasındadır. Bunun dışında, masumiyetin veya suçluluğun ispatı için bu kural uygulanamaz. Anti-doping kural ihlali iddiasında bulunan dopingle mücadele kuruluşu, sporcunun anti doping kuralını ihlal ettiğini ve tipik sonucun oluştuğunu ispat edecektir. Ayrıca gri bölge olarak adlandırılan vakalarda ispat yükü eşit dağıtılacak ve sporcu tarafından sağlanan daha düşük seviyede bir kanıt, dopingle mücadele kuruluşunun getirmiş olduğu kanıta nazaran daha üstün kabul edilecektir.
Doping, geçmişten bu yana sporcular ve diğer ilgili kişiler ve kurumlar tarafından, başarılı olmak, şöhret kazanmak ve ekonomik çıkar sağlamak amaçlarıyla yapılmış ve günümüzde yapılmaya devam edilmektedir. Gelecekte de doping kullanımının devam edecektir. Her gün gelişen teknoloji ve bulunan yeni yöntem ve maddeler nedeniyle dopingin kontrol altına alınması zorlaşmaktadır. Bu nedenle doping konusundaki düzenlemelerin güncel koşullara uyarlanması ve esneklik sağlanması gerekmektedir.
İletişim Bilgileri
- Telefon Numarası : 0 (530) 833 45 88
- E-Posta Adresi : av.secililaydasonmez@gmail.com
- Adres : Adalet Mah. Manas Bulv. No:44 Ata Plaza A Blok Kat : 3 Daire : 7 Bayraklı-İZMİR
- Mesai Saatleri : Hafta içi 09.00 – 18.00