Boşanmada Mal Kaçırma

Aralarında anlaşmazlık yaşayan eşler, Türk Medeni Kanunu’nda sayılan sebeplerle aile mahkemesine başvurarak boşanma davası açabilirler. Bu süreçte, eşler sahip oldukları malvarlıklarını evlilik sonrasında nasıl paylaşacaklarını ve hangi mal rejimine tabi olacaklarını belirlerler. Eğer eşler evlendikten sonra mal rejimi seçmemişlerse, yasa gereği edinilmiş mallara katılma rejimine tabi olurlar. Bu durumu bilen ve malvarlığından diğer eşin yararlanmasını istemeyen eş, mal varlığını kaçırma yoluna gidebilir. Bu süreçte de kanuna karşı hile, muvazaalı satış gibi hukuka aykırı yollara başvurulabilir. Eğer boşanma sürecinde eşlerden biri, sırf mal kaçırmak amacıyla malvarlığı değerlerini saklıyorsa veya gizliyorsa, diğer taraf kötü niyetli eşin hakkaniyete aykırı hareketine karşı mahkemeye başvurarak hakkını savunabilir.

Bu konu hakkında daha detaylı bilgi edinmek için “Türk Medeni Kanunu” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.

Boşanmada Mal Kaçırma Nasıl Yapılır?

Boşanmada mal kaçırma, Türk Medeni Kanunu  mad.229 hükmünde belirtilen şekillerde yapılır. İlgili hüküm kapsamında boşanmada mal kaçırma olarak kabul edilebilecek durumlar şunlardır:

• Boşanmadan önceki 1 yıl içinde, diğer eşin rızası alınmadan yapılan ve olağan hediyeleri aşan bağışlar,
• Diğer eşin katılma alacağını azaltmak amacıyla yapılan devirler,
• Muvazaalı (anlaşmalı) biçimde bedelinin çok altında bir fiyata yapılan devirler,
• Muvazaalı (anlaşmalı) biçimde bağış adı altında yapılan devirler,

boşanmadan mal kaçırma halleri olarak kabul edilir.

Belirtilen durumlarda, mal hiç elden çıkmamış gibi tasfiye hesabına dahil olur ve eşlerin payları bu şekilde belirlenir. Buna göre boşanmadan mal kaçıran eş, diğer eşin hakkı olan değeri ödemekle yükümlü olur.

Boşanmada Mal Kaçırmaya Nasıl Engel Olunur?

Boşanma öncesinde evlilik sözleşmesi yaparak ve ortak malları dikkatlice izleyerek mal kaçırmayı önleyebilirsiniz. Boşanma süreci başladığında, mahkemeden ihtiyati tedbir talep ederek, aile konutuna şerh koyarak ve mal paylaşımı davası açarak eşinizin malları üzerindeki kontrolünü sınırlandırabilirsiniz. Ayrıca, eşinizin mal kaçırma girişimlerine ilişkin delil toplamak, durumu hukuki olarak güçlendirecektir.

Boşanma Davası Açmadan Önce

• Evlilik Sözleşmesi Yapın : Evlilik sözleşmesi, evlilik boyunca edinilecek malların kime ait olacağını ve boşanma halinde nasıl paylaşılacağını önceden belirlemenizi sağlar. Bu sayede, mal rejiminin yasal çerçevesi netleşmiş olur ve mal kaçırma ihtimali azalır.
• Aile Konutuna Şerh Koyun : Aile konutu şerhi, Tapu Kanunu’nun 159. maddesi uyarınca, evlilik birliğinde kullanılan ve eşlere ait olan taşınmazın üzerine konulan bir şerhtir. Bu şerh sayesinde, aile konutu, eşlerden birinin tek başına satmasını veya ipotek etmesini engeller.
• Ortak Mallara Dikkat Edin : Ortak mülkiyete sahip taşınmazlar, araçlar ve bankadaki paralar gibi varlıkları takip edin. Bu varlıklarda olağandışı bir hareketlilik fark ederseniz, avukatınıza danışın.
• Finansal Bilgilerinizi Paylaşın : Eşinizle ortak kredi kartları, banka hesapları ve yatırımlar gibi finansal bilgileri paylaşın. Bu sayede, eşinizin bu varlıklarda tek taraflı işlem yapmasını engelleyebilirsiniz.

Boşanma Davası Açıldıktan Sonra

• Delilleri Toplayın : Eşinizin mal kaçırma girişimlerine dair delil toplamak önemlidir. Bu deliller arasında banka dökümleri, tapu kayıtları, e-postalar ve tanık beyanları yer alabilir.
• İhtiyati Tedbir Talep Edin : Boşanma davası açtıktan sonra, mahkemeden malvarlıkları üzerinde ihtiyati tedbir kararı almanızı talep edebilirsiniz. Bu sayede, eşinizin dava sonuçlanana kadar mal varlıklarını satmasını veya devretmesini engelleyebilirsiniz.
• Mal Paylaşımı Davası Açın : Mal rejiminin tasfiyesine ilişkin dava, boşanma davası süresinde herhangi bir zamanda açılabilir. Böylece mallar üzerinde ihtiyati tedbir talep edilerek, eşten mal kaçırma önlenebilir.

Boşanma Davasında Mal Kaçırma Suçu ve Cezası Nedir?

Boşanma davasında mal kaçırmak, direkt Türk Ceza Kanunu kapsamında suç olarak düzenlenmediği için bu eylemin cezası yoktur. Fakat mal kaçırma, Türk Ceza Kanunu kapsamındaki herhangi bir suç işlenerek sağlanmışsa kişi cezalandırılır.

Örneğin boşanmada mal kaçırmak için kişi belgede sahtecilik yapmışsa veya tehditte bulunmuşsa yahut eşini dolandırmışsa Türk Ceza Kanunu uyarınca suç oluşur ve bu yolla mal kaçırmış olan kişi hakkında cezaya hükmolunur.

Mal Kaçırma Nasıl Tespit Edilir?

Mal kaçırma olayları genellikle kapalı şekilde yürütüldüğü için tespit ve ispat süreci zordur. Ancak, deneyimli bir avukat ve mahkeme desteği ile birçok bilgiye ulaşmak mümkündür:

• Tapu Kayıtları
• Araç Kayıtları
• Vergi ve Ticaret Sicili Kayıtları
• Banka Hareket Dökümleri
• Tanık Beyanları

Mahkemeler, sunulan delilleri değerlendirirken özellikle işlemin zamanlamasına ve tarafların ilişkisine odaklanır. Örneğin boşanma davasının açıldığı tarihten hemen önce yapılan devir işlemleri yüksek şüphe uyandırır.

Mal Kaçırmaya Karşı Hangi Davalar Açılabilir?

Mal Rejiminin Tasfiyesi Davası

Boşanma kararı kesinleştikten sonra açılan bu dava, eşlerin edinilmiş mallar üzerindeki paylarının belirlenmesini ve bölüşülmesini sağlar. Mal kaçırma ispat edilirse, kaçırılan mallar da bu tasfiyeye dahil edilir.

Tapu İptali ve Tescil Davası

Eğer taşınmaz mal üçüncü kişiye devredilmişse ve bu işlemin muvazaalı olduğu ispatlanabilirse, tapu kaydı iptal edilir ve mal tasfiyeye dahil edilmek üzere devreden eşin üzerine tescil edilir. Bu dava, taşınmazın yeniden tasfiyeye dahil edilmesini sağlar.

Muvazaa İddiası

Eğer devir işlemi, görünüşte bir satış ya da bağış işlemi olsa da gerçekte mal kaçırma amacı taşıyorsa, bu işlem muvazaalı sayılır. Muvazaa iddiası ile dava açılarak işlemin geçersizliği ileri sürülür.

Haksız Fiil ve Tazminat Davaları

Mal kaçırma, diğer eşin zarar görmesine neden olursa, maddi tazminat davası açılması da mümkündür. Örneğin, kaçırılan malın değeri hesaplanarak bu miktar üzerinden tazminat talep edilebilir.

Mal Kaçırmayı Önlemek İçin Alınabilecek Hukuki Tedbirler

Boşanma Davası Açmadan Önce

• Evlilik Sözleşmesi Yapılması : Evlilik öncesi veya sırasında noter onaylı mal rejimi sözleşmesi ile paylaşım netleştirilebilir.
• Malvarlığı Envanteri Oluşturulması : Eşin sahip olduğu malların bir listesi tutulabilir. Gerekiyorsa tapu kayıtları, araç kayıtları belgelenebilir.
• Boşanma Davası Açılmadan Önce İhtiyati Tedbir Talebi : Malların kaçırılması riskine karşı mahkemeden önleyici tedbir alınabilir.

Boşanma Davası Açıldıktan Sonra

• İhtiyati Tedbir Kararı Alınması : Malların devrini engellemek için mahkemece eşin malvarlığına ihtiyati tedbir konulması sağlanabilir.
• Delil Tespiti Talepleri : Gizli malvarlıklarının belirlenmesi için mahkemeden delil tespiti talep edilebilir.
• Savcılık Nezdinde Başvuru Yapılması : Eğer sahte belge düzenlenmişse veya mal kaçırma işlemleri suç teşkil ediyorsa, ceza soruşturması başlatılabilir.

Boşanmada Mal Kaçırma Davasında Yetkili ve Görevli Mahkeme

Boşanmada mal kaçırma davasında yetkili ve görevli mahkeme, boşanma davası için yetkili olan aile mahkemesidir. Aile mahkemesinin bulunmadığı yerlerde ise asliye hukuk mahkemesi bu sıfatla davaya bakar. 

Boşanmada Mal Kaçırma Davası Zamanaşımı

Boşanmada mal kaçırma davası zamanaşımı, boşanmadan sonra 10 yıldır. Bu süre zarfında dava açılmazsa artık dava açma imkanı olmaz.

Sonuç

Boşanma sürecinde malvarlığı ile ilgili her türlü hareketin dikkatle izlenmesi, belgelenmesi ve gerektiğinde mahkemeye taşınması gerekir. Özellikle boşanma öncesi mal kaçırma ya da dava sırasında yapılan satışlar karşısında vakit kaybetmeden hukuki yollara başvurmak gerekir. Bu nedenle, hak kaybı yaşamamak için uzman bir avukatın rehberliği ile süreci yürütmek için bizimle İLETİŞİM geçiniz.