Evlilik Dışı Çocuğun Nüfusa Kaydı Nasıl Yapılır?

Çocuk dünyaya geldiğinde Türk Medeni Kanunu uyarınca ve 321. Madde kapsamında ana-babası evli ise ailesinin soyadını almaktadır. Ana babanın evlilik birliği içinde olmadığı durumlarda ise çocuğun soyadı annenin soyadı ile aynı olur. Çocuğun babasının soyadını alması babanın çocuğu tanıması ile mümkün olmaktadır. 

Evlilik dışı doğmuş olan bir çocuğun soy bağı belirlenmesinde baba ile annenin evli olması, babanın çocuğu tanıması veya babalık davası açılması gibi yollar izlenir. Noter kanalı ile tanıma senedi düzenlenerek de baba evlilik dışı doğan çocuğu tanıyabilmektedir. Noter kanalı ile yapılacak tanıma işlemi sırasında çocuğun daha önceden başka bir erkekle kurulmuş olan soy bağına sahip olmaması gerekir. Noterde yapılacak tanıma senedi aracılığı ile baba Nüfus Müdürlüğüne giderek çocuğu kendi kütüğüne kaydettirebilir.

Anne babanın boşanmış olduğu durumlarda çocuğun boşanmanın kesinleşmesinin ardından 300 gün içinde doğması halinde çocuk, babanın nüfusuna kaydedilmektedir. Evlilik dışı doğan çocuğun anne babasının sonradan evlenmesi durumunda çocuğun velayeti evlilik birliği sürerken doğan çocukla aynı olmaktadır.

Soybağı Nasıl Kurulur?

Evlilik birliği dışında doğan bir çocuğun soy bağı, birçok ülkede benzer hukuki prensiplerle belirlenmekle birlikte, düzenlemenin ayrıntıları yerel mevzuatlara göre değişiklik gösterebilir. Türkiye’deki hukuki düzenlemeye göre evlilik birliği dışında doğan çocuğun soy bağı şu şekilde belirlenir:

• Annelik Bağı : Doğan çocuğun annesi, onu doğuran kadındır. Bu durum doğal bir gerçeklik olduğu için hukuki bir belirleme veya tanıma işlemi gerekmemektedir. Doğum ile birlikte anne ile çocuk arasında soybağı doğal olarak kurulur. 
• Babalık Bağı : Evlilik dışında doğan çocuğun babalık bağı, annenin doğumdan önce ya da doğumdan sonraki 300 gün içerisinde evlenmesi halinde eşiyle; annenin rızası ve doğumun nüfusa tescil edilmesi şartıyla doğal baba tarafından tanınırsa doğal baba ile; doğumdan önce ya da doğumdan sonraki 300 gün içerisinde anne veya doğal baba tarafından mahkemeye başvurularak babalığın saptanması halinde doğal baba ile kurulmuş olur.
• Baba Tarafından Tanıma : Doğal baba, çocuğunu tanıyabilir. Bu tanıma noter aracılığıyla, resmi bir evrakla veya doğumun nüfusa kaydı sırasında annenin rızasıyla gerçekleştirilebilir.
• Mahkeme Kararıyla Babalığın Tespiti : Doğal baba veya anne, çocuğun soy bağının tespiti için mahkemeye başvurabilir. Mahkeme, DNA testi gibi bilimsel yöntemlerle babalığın tespitini sağlayabilir.
• Soyadı : Evlilik dışında doğan çocuğun soyadı, annesinin soyadı olacaktır. Ancak baba çocuğu tanırsa veya mahkeme kararıyla babalık bağı tespit edilirse, baba çocuğun soyadının kendi soyadıyla değiştirilmesi için mahkemeye başvurabilir.

Bu konu hakkında daha detaylı bilgi edinmek için “Babalık Davası” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.

DİKKAT : Bir çocuk anne ve babanın boşanmasının kesinleştiği tarihten itibaren 300 gün (iddet Müddeti) içinde doğarsa çocuk annenin boşandığı kocanın nüfusuna kaydedilir, baba olarak eski eş kayıtlarda görünür. Bu sıkıntıyı yaşamamak için, kadının boşanma davasının kesinleştiği tarihten sonra aile mahkemesine başvurup iddet müddetinin kaldırılmasını talep etmesi yararına olacaktır. Bu durumda mahkeme kadını hastaneye göndererek gebelik durumunun bulunup bulunmadığını tespit eder. Kadın gebe değilse, bundan sonra gebe kalsa dahi eski eşinin nüfusuna kaydedilmez.

Bu konu hakkında daha detaylı bilgi edinmek için “İddet Müddeti Nedir?” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.

Evlilik Dışı Çocuğun Nüfusa Kaydı Şartları

Evlilik dışı çocuğun nüfusa kaydı için birtakım şartları varlığı aranmaktadır. Bu şartların varlığı halinde kanun tarafından belirlenen hukuki sürecin takibi ile evlilik dışı çocuğun nüfusa kaydı yapılabilecektir. Bu şartlar aşağıdaki gibidir:

• Tanıma Yapılacaksa Tanımayı Yapan Şahıs, Çocuğun Babası Olmalıdır.

Kişinin tanıma hakkını kullanabilmesi için herhangi bir kişi ya da merciden izin ya da onay almasına gerek yoktur. Çünkü bu hak kişiye, sırf insan olması sebebiyle verilmiş olan doğal bir haktır. Burada kişinin, çocuğun babası olması şartı yeterli görülmekle birlikte Tam ehliyet şartlarına haiz olup olmaması tanıma işlemi için aranmamaktadır. Eğer kişi 18 yaşını doldurmamış ya da herhangi bir nedenle bazı haklarını kullanmaktan dolayı kısıtlanmış olsa bile çocuğunun tanıma işlemini yapabilmektedir.

• Tanımayı Gerçekleştirecek Kişinin Tanımaya Engel Bir Durumu Olmamalıdır.

Tanınmak istenen çocuğun, nüfusta başka bir soyağacı ile ilişkilendirilmiş olmaması gerekiyor. Soyağacının tekliği ilkesi gereği olarak, tanıma işlemi, mükerrer bir işlem niteliği kazanacağından dolayı hukuk düzeni tarafından bu durum kabul edilmemektedir. Bu durumda yapılması gereken temel şey mevcut bulunan soyağacının geçersizliğini öne sürerek bu geçersizlik ispat edilirse tanıma işlemi için başvuru yapılabilir. 

• Tanıma Sürecinde Çocuğun Tanınması İle İlgili İradenin Hukuka Uygun Olması Gerekir.

Burada hukuka elverişli olan bir irade, mevzuatın yazılı emirlerine uyulması şeklinde vuku buluyor.

Bu emirler;

• Tanımayı yapacak kişinin, nüfus müdürlüğüne yazılı bir beyan başvurusu yapması,
• Tanıma iradesini beyan edecek kişinin, mahkemeye yazılı bir şekilde başvurması,
• Tanımayı gerçekleştirmek isteyen kişinin, bir vasiyetnameyle ya da resmi senetle beyan açıklaması yapması, şeklinde düzenleniyor.

Bu şartların birlikte gerçekleşmesi zorunlu değildir. Tanıma için şartlardan en az birisinin sağlanması yeterli görülüyor.

Evlilik Dışı Çocuğun Nüfusa Kaydı İçin Başvuru Süresi

Evlilik dışı çocuğun nüfusa kaydı için spesifik bir zamanaşımı ya da hak düşürücü süre yoktur. Ancak Türk Medeni Kanunu 303. maddesindeki hak düşürücü sürelere dikkat edilmelidir. Bu hükme göre, Babalık davası, çocuğun doğumundan önce veya sonra açılabilir. Ananın dava hakkı, doğumdan başlayarak bir yıl geçmekle düşer. (İptal ikinci fıkra: Anayasa Mahkemesi’nin 27/10/2011 tarihli ve E.: 2010/71, K.: 2011/143 sayılı Kararı ile.) Çocuk ile başka bir erkek arasında soybağı ilişkisi varsa, bir yıllık süre bu ilişkinin ortadan kalktığı tarihte işlemeye başlar. Bir yıllık süre geçtikten sonra gecikmeyi haklı kılan sebepler varsa, sebebin ortadan kalkmasından başlayarak bir ay içinde dava açılabilir. Evlilik dışı çocuğun nüfusa kaydı yapılırken bu sürelere dikkat edilmesi hak kaybına uğranmaması açısından önemlidir.

Evlilik Dışı Çocuğun Nüfusa Kaydı İçin Gerekli Belgeler

Evlilik dışı çocuğun nüfusa kaydının yapılabilmesi için aşağıdaki evrakların varlığı gerekir:

• Annenin Nüfus Cüzdanı
• Hastane Doğum Belgesi
• Tanıma Senedi Varsa Tanıma Senedinin Aslı

Bu evrakların eksiksiz şekilde tamamlanması evlilik dışı çocuğun nüfusa kaydı açısından gereklidir.

DİKKAT : Evlilik dışı doğan çocuk noterde düzenlenecek tanıma senedi ile babası tarafından tanınmaktadır. Bu işlem yapıldıktan sonra tanıma senedi ile nüfusa gidilir ve çocuk babanın nüfusuna tescil edilir. Baba bizzat nüfusa giderek kayıt sırasında da çocuğu tanıyabilir. Annesinin nüfus kütüğünde annesinin soyadı ile kayıtlı bulunan çocuk bundan sonra babasının soyadı ile babanın nüfusuna taşınır.

Nüfus Müdürlüğüne Başvuru Süreci

Evlilik dışı çocuğun nüfusa kaydedilmesi için annenin nüfus cüzdanı, hastane doğum belgesi ve noterden alınmış bir tanıma senedi varsa bu senedin aslı ile beraber annenin yerleşim yerindeki nüfus müdürlüğüne başvurulur. Ancak nüfus müdürlüğüne gidilmeden önce internet üzerinden randevu alınması önemlidir. Randevu tarihi ve saati geldiğinde yukarıda sayılan evraklar nüfus memuruna teslim edilir. Nüfus memuru evrakların uygunluğunu tespit ettikten sonra evlilik dışı çocuğun nüfusa kaydı işlemini yapacaktır.

Yurt Dışında Yaşayanlar Başvuruyu Nasıl Yapabilir?

Yurt dışında yaşayan ve evlilik dışı çocuğun nüfusa kayıtları 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 15’inci maddesinin birinci fıkrasına göre yapılır. Söz konusu maddeye göre sağ olarak dünyaya gelen her çocuğun, doğumdan itibaren Türkiye’de otuz gün içinde nüfus müdürlüğüne, yurt dışında ise altmış gün içinde dış temsilciliğe bildirilmesi zorunludur. Doğum bildirimleri, doğumu gerçekleştiren sağlık kuruluşlarına da yapılabilir. Yurt dışındaki doğum bildirimleri, yabancı makamlardan alınmış resmî belge veya raporun dış temsilciliğe verilmesi ile yapılır. Doğum bildiriminin dış temsilciliğe bizzat yapılamaması hâlinde, yabancı makamlardan alınmış resmî belge veya rapor ile çocuğa konulan adın belirtildiği dilekçe, ana ve babanın kimlik bilgilerini gösteren belgelerle birlikte dış temsilciliğe gönderilmesi suretiyle de yapılabilir. Böylece evlilik dışı çocuğun nüfusa kaydı tamamlanmış olur.

Annen ve Babanın Vatandaşlık Durumuna Göre Nüfus İşlemleri

Ülkemizde, anne ve baba arasındaki medeni durum (evli veya evli değil) soybağının kurulmasında önemli bir faktördür. Medeni durum, Türk Medeni Kanunu’na göre soybağının tespitinde dikkate alınır. Evli bir çiftin çocuğu olduğunda, soybağı kurma işlemi daha basittir, çünkü evli çiftlerin çocukları otomatik olarak evlilik içinde doğmuş kabul edilir ve babanın soybağı otomatik olarak çocuğa geçer.

Ancak, evlilik dışı bir çocuğun doğması durumunda, anne ve baba arasındaki medeni durum önemli hale gelir. Anne yabancı bir vatandaşsa ve çocuk Türk babadan doğmuşsa, bu durumda soybağının resmi olarak tespiti için ek işlemler gerekebilir. Anne ve baba, nüfus müdürlüğüne başvurarak soybağını tespit etmek için belgeler sunmalı ve ilgili yasal prosedürleri takip etmelidir.

Evlilik dışı çocukların soybağı tespiti durumları karmaşık olabilir ve bu konuda hukuki danışmanlık almanız önemlidir, çünkü her durum farklı olabilir ve gereken belgeler veya işlemler değişebilir. Dolayısıyla, soybağının tespiti için resmi işlemleri yerine getirmek için yerel nüfus müdürlüğüne başvurmalısınız ve gerektiğinde bir avukattan veya uzman hukuk danışmanından destek almalısınız.

Annenin Yabancı Olması Durumunda Nüfusa Kayıt Süreci

Annenin yabancı olduğu ve evlilik dışı bir çocuk dünyaya geldiğinde evlilik dışı çocuğun nüfusa kaydı aşağıdaki işlemler yapılmalıdır.

• Nüfus Kaydı İşlemleri : Çocuğun doğumundan sonra, en yakın nüfus müdürlüğüne başvurulur. Bunun için doğumun gerçekleştiği hastaneden alınan doğum belgesi ile kimlik belgeleri gereklidir. Tüm bu belgelerle nüfus müdürlüğüne başvurulmalıdır.
• Soy Bağı Beyanı : Nüfus müdürlüğünde, soy bağı kurulması için bir beyanname doldurması gerekecektir. Anne yabancı bir vatandaşsa, bu durumun beyannamede belirtilmesi gerekir.
• Evlenme Belgesi ve Yabancı Uyruk İspatı : Anne ve baba arasında evlenme gerçekleşmemişse veya yabancı uyruklu anne ile evlenme Türkiye’de yapılmışsa, verilen evlilik belgesi ve yabancı uyruklu anne ile baba arasındaki ilişkiyi ispatlamaya yarayan belgelerin sunulması gerekmektedir.
• Kimlik Bilgileri ve Pasaport : Anne ve baba, kimlik belgelerini ve anne yabancı uyruklu ise pasaportunu sunmalıdır.

Babanın Yabancı Olması Durumunda Nüfusa Kayıt Süreci

Babanın yabancı olduğu ve evlilik dışı bir çocuk dünyaya geldiğinde evlilik dışı çocuğun nüfusa kaydı için aşağıdaki işlemler yapılmalıdır.

• Nüfus Kaydı İşlemleri : Çocuğun doğumundan sonra, en yakın nüfus müdürlüğüne başvurulur. Bunun için doğumun gerçekleştiği hastaneden alınan doğum belgesi ile kimlik belgeleri gereklidir. Tüm bu belgelerle nüfus müdürlüğüne başvurulmalıdır.
• Soy Bağı Beyanı : Nüfus müdürlüğünde, soy bağı kurulması için bir beyanname doldurması gerekecektir. Baba yabancı bir vatandaşsa, bu durumun beyannamede belirtilmesi gerekir.
• Evlenme Belgesi ve Yabancı Uyruk İspatı : Anne ve baba arasında evlenme gerçekleşmemişse veya yabancı uyruklu baba ile evlenme Türkiye’de yapılmışsa, verilen evlilik belgesi ve yabancı uyruklu baba ile anne arasındaki ilişkiyi ispatlamaya yarayan belgelerin sunulması gerekmektedir.
• Kimlik Bilgileri ve Pasaport : Anne ve baba, kimlik belgelerini ve baba yabancı uyruklu ise pasaportunu sunmalıdır.

Evlilik Dışı Çocuğu Baba Kabul Etmezse Nüfusa Kaydı Nasıl Yapılır?

Evlilik dışında doğan çocuk babası tarafından tanınmamışsa, anne babalık davası açarak hukuki süreci başlatıp, evlilik dışı çocuğun nüfusa kaydını yaptırabilir. Bu davanın sonucunda hakim çocuğun baba tarafından tanınmasına karar verirse nüfus müdürlüğüne bir yazı gönderir ve böylece evlilik dışı çocuğun nüfusa kaydı işlemi tamamlanmış olur. 

Nüfus Kayıt Süreci Ne Kadar Sürer?

5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 15’inci maddesinin birinci fıkrasına göre yapılır. Söz konusu maddeye göre sağ olarak dünyaya gelen her çocuğun, doğumdan itibaren Türkiye’de otuz gün içinde nüfus müdürlüğüne, yurt dışında ise altmış gün içinde dış temsilciliğe bildirilmesi zorunludur. Yurtdışında başvuru konsolosluğa, yurt içinde nüfus müdürlüğüne yapılmaktadır. Süresinde başvuru yapılmaz ise idari para cezası verilmektedir.

Sonuç

Evlilik dışı çocuğun nüfusa kaydı süreci uzun ve zorlu bir süreçtir. Bu nedenle bu sürecin avukatlarla sürdürülmesi hak kayıplarına uğranılmaması için  için bizimle İLETİŞİM geçiniz.