Nüfus Kaydının Düzeltilmesi Davası

Kişilerin nüfus kaydı yapılırken, ilk defa nüfus kaydı alınırken, herhangi bir zayi olma durumunda yeniden düzenlenirken ya da herhangi bir nedenle yanlış veya eksik yazılması durumunda nüfus kaydının düzeltilmesi davası açılarak yanlışlık ve eksikliklerin giderilmesi gerekmektedir. Nüfus kaydının düzeltilmesi davası genel olarak, nüfus müdürlüğünce yapılan maddi hataların düzeltilmesi ve çocuğun nesebinin belirlenmesi amacıyla açılmaktadır. Bu dava sonucunda düzeltilen nüfus kaydı, özellikle soybağı ve miras konularında tarafların hukuki menfaatine katkı sağlamaktadır.

Nüfus Kayıtlarında Bulunan Bilgiler Nelerdir?

Kişilerin aile kütüklerinde yer alması gereken bilgiler şunlardır;

• TC Kimlik Numarası
• Kayıtlı olduğu ilin, ilçenin, mahallenin ve köyün adı ile cilt numarası, aile numarası ve birey sıra numarası
• Kişinin ad ve soyadı, kişinin cinsiyeti, babasının ve annesinin adları ve soyadları, evli kadınsa önceki soyadı
• Doğduğu yer ile gün, ay, yıl olmak üzere doğum tarihi ve kütüğe kayıt olduğu tarih
• Evlenmek, boşanmak, soy bağı reddi veya kurulması, ölüm, vatandaşlık kazanmak veya kaybetmek gibi kişisel durumlar ile ortaya çıkan değişiklikler ile ilgili yapılan düzenlemeler
• Kişinin mensup olduğu din
• Kişinin medeni hali
• Yerleşim yerinin adresi
• Kişinin vesikalık fotoğrafı

Nüfus Kaydının Düzeltilmesi Davası Çeşitleri Nelerdir?

Nüfus kaydının düzeltilmesi davası çeşitleri şunlardır:

• İsim Değiştirme Davası,
• Soyisim Değiştirme Davası,
• Yaş Düzeltme Davası,
• Babalık Davası,
• Soybağının Reddi Davası,
• Doğum Yeri Değiştirme Davası,
• Analık Davası,
• Nüfus Kaydının İptali Davası,
• Gaiplik Davası,
• Ölüm Karinesi Davası,
• Tapuda Nüfus Kaydının Düzeltilmesi Davası,
• Cinsiyet Değişikliği Davası,

Nüfus kayıtlarındaki diğer bilgilerin düzeltilmesi davalardır.

Nüfus kaydının düzeltilmesi davası kapsamında, yukarıda sıralanan çeşitli sebeplerle mahkemeye başvurulabilir. 

İsim Değiştirme Davası

İsim değiştirme davası, ismini değiştirmek isteyen kişi tarafından açılması gereken davadır. Niteliği itibariyle nüfus kaydının düzeltilmesi davası olan bu yola başvuru yapılarak ismin değiştirilmesi sağlanabilir. Fakat isimde imla ve yazım hataları mevcutsa buna ilişkin düzeltmeler nüfus müdürlüğüne başvuru yoluyla da sağlanabilir.

Bu konu hakkında daha detaylı bilgi edinmek için “İsim Değiştirme Davası” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.

Soyisim Değiştirme Davası

Soyadı değiştirme davası, soyadlarından memnun olmayan veyahut çeşitli hukuki ve kişisel sebeplerle değiştirmek isteyen kişilerin açabileceği bir dava türüdür. Soyadı, bireyin kimlik ve kişisel haklarının bir parçası olup, hukuki düzlemde de önemli bir yere sahiptir. Soyadını değiştirmek isteyen kişi, bu davayı açarak sicilde değişiklik yapılmasını asliye hukuk mahkemesinden talep eder.

Yaş Düzeltme Davası

Yaş düzeltme davası; bir kimsenin yaşının ve doğum tarihinin nüfus kütüğüne maddi hata sonucu yanlış yazılması üzerine yetkili mahkeme kararı ile düzeltilmesi için açılan dava türüdür. Uygulamada yaş düzeltme davasına genellikle evlilik, askerlik, eğitim, emeklilik gibi nedenlerle başvurulmaktadır.

Babalık Davası

Babalık davası, evlilik dışında doğan çocuk ile babası arasında hukuki bağın kurulabilmesi için çocuk ve anne tarafından açılabilen davadır. Bu dava yoluyla, biyolojik babanın hukuki yönden de babalık sıfatı tespit edilmiş ve nüfus sicil bilgisi değişmiş olur.

Bu konu hakkında daha detaylı bilgi edinmek için “Babalık Davası” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.

Soybağının Reddi Davası

Soybağının reddi davası, baba ile çocuk arasında bulunan soybağı ilişkisinin ortadan kaldırılması maksadıyla açılan bir davadır. Bu davayı baba, çocuk yahut kanunda belirtilen ilgililer açabilir.

Doğum Yeri Değiştirme Davası

Doğum yeri, nüfus kayıtlarımızda yer alan bilgilerden biridir. Bazı hallerde doğum yerinin yanlış ya da hatalı kaydedilmesi durumuyla karşılaşılabilir. Özellikle evde doğum ya da nüfusa kayıt esnasında yanlış beyan sonucunda kişilerin doğum yeri belgesi yanlış olarak kaydedilebilmektedir. Ayrıca sokakta bulunan veya terk edilmiş olan çocukların durumunun bilinmemesi sebebiyle bu kişilerin ileride gerçek doğum yerlerini öğrenmek ve değiştirmek istemesi de söz konusu olabilmektedir. İşte bu gibi sebeplerle açılan ve yanlış yapılan bu kaydı düzeltmeyi amaçlayan davaya doğum yeri değiştirme davası denilmektedir. Bu davanın hukuki niteliği, nüfus kaydının düzeltilmesi davasıdır ve asliye hukuk mahkemesinde görülür.

Analık Davası

Anneliğin tespiti davası ya da kısaca annelik (analık) davası, bir çocuğun gerçek annesinin kim olduğunun belirlenmesini amaçlayan hukuki bir süreçtir. Bu dava, çocuğun nüfus kaydında annesinin yanlış gösterilmesi veya hiç kaydedilmemesi durumlarında açılabilir.

Nüfus Kaydının İptali Davası

Nüfus kaydının iptali davası, nüfus sicilinde gerçeğe aykırı yahut mükerrer kayıt bulunan kişiler tarafından açılabilecek bir dava türüdür. Örneğin kişinin bir ismi olduğu halde nüfus siciline iki isim birden yazılmışsa nüfus kaydının iptali talep edebilir. Nüfus kaydının iptali için, kişi yerleşim yerinde bulunan asliye hukuk mahkemesinde dava açmalıdır. Mahkeme, yapacağı incelemeler neticesinde kaydın iptaline karar verecek olursa bunu nüfus müdürlüğüne yazı ile bildirir ve sicilde gerekli değişiklikler yapılır.

Gaiplik Davası

Gaiplik davası, ölüm tehlikesi altında kaybolan veya kendisinden uzun süredir haber alınamayan kişi hakkında gaiplik kararı alınması için açılması gereken davadır. Bu karar ile birlikte, kişinin nüfus sicilinde de değişiklik meydana gelecektir. Gaiplik sürecinde, öncelikle kanunen beklenmesi gereken 1 ve 5 yıllık sürelere dikkat edilmelidir. Bunun dışında, dava ihtar süreçleri ve miras hukukuna ilişkin önemli pek çok detay mevcuttur.

Bu konu hakkında daha detaylı bilgi edinmek için “Gaiplik Kararı ve Sonuçları” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.

Ölüm Karinesi Davası

“Ölüm Karinesi”, kanıtlanamayan ölümlerde, kişilerin hukuken ölmüş sayılmasına olanak tanıyan bir hukuki kavramdır. Kişiye ait kesin ve somut ölüm kanıtlarının olmaması durumunda, yasada öngörülen koşulların varlığı halinde, yargı tarafından bireyin hukuken öldüğüne karar verilir.

Tapuda Nüfus Kaydının Düzeltilmesi Davası

Taşınmazların tapu kaydındaki malikinin ya da diğer hak sahibinin kimlik bilgileri yanlış ya da eksik yazılmış olabilir. Tapu kaydının eski olması, memurlar tarafından yapılan birtakım dikkatsizlikler gibi nedenlerle tapu kaydında hatalar meydana gelebilir. Böyle bir durumda kişinin kendisi veya mirasçıları tapuda işlem yaparken problem yaşar. Bu nedenle tapu kaydının düzeltilmesi davası açılmalıdır. Bu şekilde hataların giderilmesi mümkündür. Basit bir hata bizzat tapu memuru tarafından düzeltilebilir, ancak basit nitelikte olmayan hataların düzeltilmesi için tapu kaydının düzeltilmesi davası açılmalıdır. 

Cinsiyet Değişikliği Davası

Cinsiyet değişikliği davası, cinsiyetini değiştirmek isteyen kimse tarafından açılması gereken bir davadır. Bu dava ve tıbbi operasyonlar neticesinde cinsiyetini değiştirmiş olan kişinin nüfus sicil bilgisinin de güncellenebilmesi için ayrıca nüfus kaydının düzeltilmesi davası açılmalıdır.

Nüfus Kayıtlarındaki Diğer Bilgilerin Düzeltilmesi Davaları

Nüfus kaydının düzeltilmesi davası, yukarıda sayılan unsurlar dışında nüfus siciline ilişkin diğer bilgiler bakımından da uygulama alanı bulan bir dava türüdür. Dolayısıyla, nüfus siciline ilişkin yapılacak her türlü değişiklik için bu davanın açılması gerektiği unutulmamalıdır.

Nüfus Kaydının Düzeltilmesi Davası Nasıl Açılır?

Nüfus kaydının düzeltilmesi davası, değişiklik talep eden kişinin yerleşim yerinde bulunan asliye hukuk mahkemesine sunulacak dava dilekçesi ile açılır. Mahkeme süreci öncesinde, nüfus sicilindeki hangi bilginin değiştirilmesi talep edilecekse bunu destekleyecek her türlü bilgi, belge, kayıt toplanır ve dava dilekçesi ile birlikte bunlar da mahkemeye sunulur.

Nüfus Kaydının Düzeltilmesi Davalarında Dava Süreci Nasıldır?

Nüfus kaydının düzeltilmesi davalarında dava süreci, dosyada talep edilen değişikliğe ve bu değişiklik için ileri sürülmüş olan delillere göre işler. Mahkeme, değişiklik isteminin haklı olup olmadığını değerlendirir ve bu çerçevede bir karara varır.

Mahkemeden daha hızlı karar alabilmek adına, dava öncesinde delil ve belgeler toplanmış olmalıdır. Ayrıca, benzer taleplere olumlu yanıt veren mahkeme karar ve içtihat örnekleri de derlenmelidir. Bu belgelerin tamamı, dava dilekçesi ile birlikte mahkemeye sunulmalıdır.

Mahkeme, incelemesi neticesinde karar verir ve nüfus sicilinde değişikliğe hükmetmesi halinde ilgili nüfus müdürlüğüne bildirimde bulunur. Böylelikle başvurucunun nüfus sicil bilgileri güncellenmiş olur.

Nüfus Kaydının Düzeltilmesi Davası Ne Kadar Sürer?

Nüfus kaydının düzeltilmesi davası, ortalama 6 ay sürer. Fakat dava sürecinin gidişatına ve dava dilekçesi ile birlikte ileri sürülen belgelerin kesinliğine göre davanın daha kısa sürede sonuçlanması da mümkündür.

Dava Hangi Mahkemede ve Nerede Açılmalıdır?

Nüfus kaydının düzeltilmesi davasında görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesi, yetkili mahkeme ise ilgilinin yani davacının yerleşim yeri mahkemesidir.

Dava Kimin Aleyhine Açılmalıdır?

Davalı, aleyhine kayıt düzeltilmek istenen kişi ile hukuki menfaati bulunan tüm ilgililer ve ilgili Nüfus Müdürlüğüdür.

Dava Ne Zaman Açılmalıdır?

T.M.K. 39 ve N.H.K. 36. Maddeleri uyarınca kayıt düzeltme davaları ilgililer tarafından herhangi bir hak düşürücü süre ile zamanaşımı öngörülmemiş olduğundan hukuki menfaati bulunan kişiler bu davayı her zaman açabilir.

Dava Nasıl İspatlanır?

Nüfus kaydının düzeltilmesi davası kamu düzenine ilişkin bir davadır. Bu nedenle hâkim tarafların sunmuş oldukları delillerle yetinmeyerek kuşku ve duraksamaya neden olmaksızın doğru sicil oluşturmak zorundadır. Bu davada, asıl delil DNA testi olup, tanık, ve nüfus kayıtları da diğer delillerdir.

Nüfus Kaydının Düzeltilmesi Davası İle İlgili Yargıtay Kararları

Yanlış Doğum Tarihi Kaydı

Davacı, nüfus kaydında doğum tarihinin hatalı işlendiğini, gerçek doğum yılının farklı olduğunu ileri sürerek dava açmıştır. İlk derece mahkemesi, okul kayıtları ve tanık beyanlarına dayanarak davayı kabul etmiştir. Karar temyiz edilince Yargıtay, yalnızca tanık beyanına dayanılmasının yeterli olmadığını, resmi belgelerin de dikkate alınması gerektiğini belirtmiştir. Sonuçta dosya, resmi sağlık raporları da değerlendirilmek üzere geri gönderilmiştir. (Yargıtay 18. HD, 2013/9281 E., 2013/14621 K.)

Yanlış Baba Adının Düzeltilmesi

Bir çocuk nüfus kaydında başka bir kişinin çocuğu olarak görünmekteydi. Davacı, biyolojik babasının farklı olduğunu iddia ederek dava açmıştır. Mahkeme DNA testiyle biyolojik bağın farklı olduğunu tespit etmiştir. Yargıtay, DNA raporunun kesin delil niteliğinde olduğunu vurgulamış ve davanın kabulünü onamıştır. Bu karar, nüfus kaydının düzeltilmesinde bilimsel delillerin belirleyici rolünü ortaya koymaktadır. (Yargıtay 8. HD, 2012/7894 E., 2012/11647 K.)

Hatalı İsim Kaydı

Davacı, nüfus kaydında isminin yanlış yazıldığını ileri sürmüş ve düzeltilmesini talep etmiştir. Mahkeme, davacının kimlik belgeleriyle okul kayıtlarını karşılaştırarak ismin farklı şekilde geçtiğini tespit etmiştir. Yargıtay, kişilik hakkının korunması gereğiyle ismin doğru şekilde kayda geçirilmesinin zorunlu olduğuna hükmetmiştir. Bu karar, isim değiştirme davası ile nüfus kaydının düzeltilmesi arasındaki yakın ilişkiye işaret etmektedir. (Yargıtay 18. HD, 2014/11283 E., 2014/13792 K.)

Soybağına İlişkin Hatalı Kayıt

Bir çocuk yanlışlıkla başka bir aileye kaydedilmiş, anne-baba bu hatanın düzeltilmesi için dava açmıştır. Mahkeme, doğum belgeleri ve DNA testi sonucuna dayanarak kaydın hatalı olduğunu belirlemiştir. Yargıtay, soybağının reddi davasıyla karıştırılmaması gerektiğini, olayın nüfus kaydının baştan beri yanlış tutulmasından kaynaklandığını vurgulamıştır. (Yargıtay HGK, 2008/2-36 E., 2008/47 K.)

Yanlış Cinsiyet Kaydı

Davacı, nüfus kaydında cinsiyet hanesinin yanlış yazıldığını ileri sürmüştür. Mahkeme, sağlık raporlarıyla davacının iddiasını doğrulamış ve kaydın düzeltilmesine karar vermiştir. Karar temyiz edilince Yargıtay, cinsiyet gibi kişilik hakkını doğrudan etkileyen bir durumda delillerin titizlikle değerlendirilmesi gerektiğini vurgulamış, ancak verilen kararı yerinde bulmuştur. (Yargıtay 18. HD, 2011/7862 E., 2011/12453 K.)

Doğum Yeri Yanlışlığı

Bir vatandaşın nüfus kaydında doğum yeri yanlış yazılmıştır. Mahkeme, doğum tutanakları ve resmi belgeler ışığında kaydın düzeltilmesine hükmetmiştir. Yargıtay, doğum yeri bilgisinin kimlik tespitinde temel unsur olduğunu vurgulamış ve mahkeme kararını onamıştır. Bu karar, nüfus kayıtlarının devlet kayıtlarıyla uyumlu tutulmasının önemine işaret etmektedir. (Yargıtay 18. HD, 2010/1241 E., 2010/3214 K.)

Reşit Olmayan Çocuğun Davası

Reşit olmayan bir çocuk, yasal temsilcisi aracılığıyla doğum tarihinin düzeltilmesi için dava açmıştır. Mahkeme, çocuğun üstün yararı gözetilerek rapor ve belgeler ışığında talebi kabul etmiştir. Yargıtay, çocukların bu davayı doğrudan açamayacağını, ancak yasal temsilci aracılığıyla dava açmalarının mümkün olduğunu teyit etmiştir. (Yargıtay 18. HD, 2016/8345 E., 2016/12942 K.)

Anne-Babanın Açtığı Dava

Anne ve baba, çocuklarının kaydında isim yanlışlığı bulunduğu iddiasıyla dava açmıştır. Mahkeme talebi kabul etmiş, Yargıtay ise anne-babanın velayet hakkına dayanarak bu davayı açabileceğini belirtmiştir. Ancak çocuk reşit olmuşsa, rızasının aranması gerektiği vurgulanmıştır. (Yargıtay 8. HD, 2015/5678 E., 2015/9876 K.)

Zamanaşımı İtirazı

Davacı, 40 yıl önce yapılan yanlış kaydın düzeltilmesini istemiştir. Mahkeme, zamanaşımı süresinin geçtiğini ileri sürerek davayı reddetmiştir. Yargıtay ise nüfus kaydının düzeltilmesi davalarının kamu düzeniyle ilgili olduğunu, bu nedenle zamanaşımı veya hak düşürücü süreye tabi olmadığını belirtmiş ve kararı bozmuştur. (Yargıtay 18. HD, 2009/7892 E., 2009/13874 K.)

Resmi Belgelerle Çelişki

Davacının doğum tarihi nüfus kaydında farklı, doğum belgesinde farklı görünmekteydi. Mahkeme, nüfus kaydını esas alarak davayı reddetmiştir. Yargıtay, resmi belgelerin esas alınması gerektiğini belirterek hükmü bozmuştur. Bu karar, maddi gerçeğin ortaya çıkarılmasında belgelere verilen önemi ortaya koymaktadır. (Yargıtay 18. HD, 2017/4321 E., 2017/8921 K.)

Sonuç

Nüfus kaydının düzeltilmesi davası, yalnızca bireylerin özel yaşamını değil, aynı zamanda devletin resmi kayıtlarının güvenilirliğini de ilgilendiren bir dava türüdür. Yanlış yazılan isim, soyadı, doğum tarihi, cinsiyet veya soybağına ilişkin kayıtlar, kişinin kimlik hakkını doğrudan etkilerken; miras, sosyal güvenlik, vatandaşlık ve aile hukuku alanlarında da ciddi sonuçlar doğurmaktadır. Bu nedenle, nüfus kayıtlarının gerçeğe uygun hale getirilmesi hem bireysel hakların korunması hem de kamu düzeninin sağlanması bakımından büyük önem taşır.

Uygulamada görüldüğü üzere, bu davalar çoğu kez DNA testi, resmi belgeler ve tanık beyanları gibi güçlü delillere dayanır. Görevli mahkemenin doğru belirlenmesi, yetki kurallarına riayet edilmesi ve usul hatalarından kaçınılması davanın sağlıklı şekilde ilerlemesi açısından kritik rol oynar. Ayrıca, Yargıtay kararları ışığında açıkça görüldüğü üzere, bu davalarda zamanaşımı söz konusu değildir; kaydın yanlış olduğunu fark eden herkes, aradan yıllar geçse dahi dava açma hakkına sahiptir.

Bununla birlikte, yanlış mahkemede dava açmak, eksik delil sunmak ya da hukuki yararı ortaya koyamamak gibi nedenlerle davaların reddedildiği örnekler de vardır. Bu nedenle, nüfus kaydının düzeltilmesi davası için bizimle İLETİŞİM geçiniz.